ادامه مطلب
این متن دومین مطلب آزمایشی من است که به زودی آن را حذف خواهم کرد.
زکات علم، نشر آن است. هر
وبلاگ می تواند پایگاهی برای نشر علم و دانش باشد. بهره برداری علمی از وبلاگ ها نقش بسزایی در تولید محتوای مفید فارسی در اینترنت خواهد داشت. انتشار جزوات و متون درسی، یافته های تحقیقی و مقالات علمی از جمله کاربردهای علمی قابل تصور برای ,بلاگ ها است.
همچنین
وبلاگ نویسی یکی از موثرترین شیوه های نوین اطلاع رسانی است و در جهان کم نیستند وبلاگ هایی که با رسانه های رسمی خبری رقابت می کنند. در بعد کسب و کار نیز، روز به روز بر تعداد شرکت هایی که اطلاع رسانی محصولات، خدمات و رویدادهای خود را از طریق
بلاگ انجام می دهند افزوده می شود.
این متن اولین مطلب آزمایشی من است که به زودی آن را حذف خواهم کرد.
مرد خردمند هنر پیشه را، عمر دو بایست در این روزگار، تا به یکی تجربه اندوختن، با دگری تجربه بردن به کار!
اگر همه ما تجربیات مفید خود را در اختیار دیگران قرار دهیم همه خواهند توانست با انتخاب ها و تصمیم های درست تر، استفاده بهتری از وقت و عمر خود داشته باشند.
همچنین گاهی هدف از نوشتن ترویج نظرات و دیدگاه های شخصی نویسنده یا ابراز احساسات و عواطف اوست. برخی هم انتشار نظرات خود را فرصتی برای نقد و ارزیابی آن می دانند. البته بدیهی است کسانی که دیدگاه های خود را در قالب هنر بیان می کنند، تاثیر بیشتری بر محیط پیرامون خود می گذارند.
حضرت ابوالفضل نخستین فرزند از چنین بانوى با معرفت و حق شناسى بود. تولد
وى، خانه امام على (ع) و دل مولا را غرق نور و سرور ساخت. حضرت على (ع) در
گوش این نوزاد بسیار خوش منظر و زیبا، اذان و اقامه گفت و او را عبّاس نام نهاد.
عبّاس هم به معناى شیر نیرومند و خشمگین، و هم به معناى عبوس و چهره گرفته است زیرا که ایشان نسبت به ظالمان، چهره‌اى خشمگین داشتند.
در روز هفتم ولادت حضرت عباس (ع) هم گوسفندى را به عنوان عقیقه ذبح و گوشت آن را در بین فقرا تقسیم کردند.
گفته میشود؛ پدر ارجمندش امام علی (ع)، گاهى قنداقه عباس خردسال را در
آغوش مى گرفت و بر بازوان او بوسه مى زد و اشک مى ریخت چرا که این دست‌ها
روزی براى کمک و یارى برادرش حسین (ع) قطع خواهد شد.
حضرت باب الحوائج ابوالفضل العبّاس (علیه السلام) فرزند
برومند اول پیشوای شیعیان حضرت امام علی (ع) و امّ‌البنین (س)، در روز
چهارم شعبان سال ۲۶ هجری قمری در مدینه منوره چشم به جهان گشود.
مادرش فاطمه دختر حزام بن خالد از قبیله کلاب بود که نیاکانش همه از دلیرمردان عرب، و در شجاعت و دلیری مشهور بودند.
امام علی (ع)، ۱۰ سال پس از وفات حضرت فاطمه زهرا (س) با امّ البنین ازدواج
کرد. این بانوی مکرمه، سرپرستى فرزندان حضرت زهرا (س) را بر عهده گرفت و
آنان را حتی بیشتر از فرزندان خود دوست مىداشت.
امّ البنین اجازه نمی‌داد که او را فاطمه صدا کنند و می‌گفت: مرا فاطمه صدا
نکنید زیرا فرزندان حضرت فاطمه زهرا (س) با شنیدن این نام، به یاد غمهاى
مادرشان مى افتند و ناراحت مى‌شوند.
بنابراین، فاطمه بنت حزام را امُّ البنین» به معنای مادر پسران» نامیدند و
به این نام شهرت یافت چرا که ثمره ازدواج امام علی (ع) با وی، چهار پسر به
نام‌های عباس، عون، جعفر و عثمان بود.
هر چهار فرزند ام البنین (س) در روز عاشورای سال ۶۱ هجری در رکاب برادر و
سرور خود حضرت سیدالشهداء (ع) در کربلا، شربت شهادت نوشیدند.
کتاب الأربعین - محمد طاهر القمی الشیرازی - ص 641 - 648
فی أحوال الأئمة الأربعة لأهل السنة وبعض فتاویهم الرکیکة وعقائدهم السخیفة
اعلم أن أکبر أئمتهم وأعظمهم أبو حنیفة ، فقال علماؤهم فی کتب الرجال : ان اسمه صفحه 642 › نعمان وأبوه ثابت ، وجده زوطى من أهل کابل ، وکان مملوکا لبنی تیم الله بن ثعلبة فاعتق ، وعدوه من تلامیذ جعفر بن محمد الصادق علیه السلام ( 1 ) .
ونقل أنه دخل على الصادق علیه السلام ، فقال : من أنت ؟ قال : مفتی العراق ، قال : بم تفتی ؟ قال : بکتاب الله ، قال : هل علمت ناسخه ومنسوخه ومحکمه ومتشابهه ؟ قال : نعم ،
قال : فقوله تعالى ( وقدرنا فیها السیر سیروا فیها لیالی وأیاما آمنین ( 2 ) أی موضع هی ؟ قال : بین مکة والمدینة ،
قال ( ومن دخله کان آمنا ( 3 ) ما هو ؟ قال : البیت الحرام ، فأنشد جلساءه وقال : وهل تعلمون عدم الأمن على النفس والمال بین مکة والمدینة وعدم أمن ابن ابیر وابن جبیر فی البیت ؟ قالوا : نعم ،
قال أبو حنیفة : لیس لی علم بالکتاب إنما أنا صاحب قیاس .
قال له : أیما أعظم القتل أو ال ؟ قال : القتل ، قال : فقنع الله فیه بشاهدین ولم یقنع فی ال الا بأربعة ؟
أیما أفضل الصوم أو الصلاة ؟ قال : الصلاة ، قال : فلم أوجب على الحائض قضاء الصوم دون الصلاة ؟
قال : أیما أقذر المنی أو البول ؟ قال : البول ، قال : فما بال الله أوجب الغسل منه دون البول ؟
قال : إنما أنا صاحب رأی . قال : فما ترى فی امرأة انسان وامرأة عبد سافرا عنهما ، فسقط البیت علیهما ، فماتا وترکتا ولدین لا یدرى أیهما المالک من المملوک ؟
قال : أنا صاحب حدود ، قال : فأعور فقأ عین صحیح وأقطع قطع ید رجل کیف حدهما ؟
قال : إنما أنا عالم بمباعث الأنبیاء ، فقال علیه السلام : فقوله سبحانه ( لعله یتذکر أو یخشى ) ( 3 ) أهذا شک من الله ؟
قال : لا علم لی . صفحه 643 ›
فقال علیه السلام : أتعلم أنک تعمل بکتاب الله ولست ممن ورثه ، وأنک قیاس وأول من قاس إبلیس ، ولم یبن دین الاسلام على القیاس ، وأنک صاحب رأی ، وخص الله نبیة بالرأی فی قوله ( فاحکم بینهم بما أراک الله ) ( 1 ) فکان رأیه صوابا ومن دونه خطأ ، ومن أنزلت علیه الحدود أولى منک بعلمها ، وأعلم منک بمباعث الأنبیاء ، ولخاتم الأنبیاء أعلم بمباعثهم منک ،
ولولا أن یقال دخل أبو حنیفة على جعفر ابن رسول الله صلى الله علیه وآله فلم یسأله عن شئ لما سألتک ، فقس ان کنت مقیسا ، فقال : والله لا تکلمت به بعدها ،
فقال علیه السلام : کلا ان حب الرئاسة غیر تارکک کما لم یترک من کان قبلک ( 2 ) . انتهى کلامه علیه السلام .
ونقل ( 3 ) أنه أتاه رجل من الشرق بکتاب سمعه منه ، فرجع عنه ، فنادى : عام أول أفتانی بهذا ، فأهرقت به الدماء وأبحت به النساء ، قال أبو حنیفة : هذا رأی رجعت عنه ، قال : أفیجوز أن ترى من قابل غیره أیضا ؟ قال : لا أدری ، قال : لکنی أدری ان من أخذ عنک فهو ضال .
قال الغزالی : أجاز أبو حنیفة وضع الحدیث على وفق مذهبه .
قال یوسف بن أسباط : قال أبو حنیفة : لو أدرکنی رسول الله لأخذ بکثیر من أقوالی .
قال الحکم بن هشام قلت لأبی حنیفة : ما تقول هو الحق بعینه ؟ قال : ما أدری ، ولعله الباطل بعینه . صفحه 644 ›
وفی تاریخ بغداد ، قال شعبة : کف من تراب خیر من أبی حنیفة .
وقال الشافعی : نظرت فی کتب أصحاب أبی حنیفة ، فإذا فیها مائة وثلاثون ورقة خلاف الکتاب والسنة .
قال سفیان ومالک وحماد والأوزاعی والشافعی : ما ولد فی الاسلام أشأم من أبی حنیفة .
قال مالک : فتنة أبی حنیفة أضر على الأمة من فتنة إبلیس .
قال ابن مهدی : ما فتنة على الاسلام بعد الدجال أعظم من رأی أبی حنیفة .
قال له الأصمعی : توضأت وقال : وصلاءت ، قال : أفسدت الفقه فلا تفسد اللغة .
قال له ابن لیلى : أیحل النبیذ والغناء ؟ قال : نعم ، قال : أفیسرک أن ت أمک نباذة أو مغنیة ؟
فی مجالس ابن مهدی : کان أبو حنیفة یشرب مع مساور ، فلما تنسک عاب مساورا ، فکتب إلیه : إن کان فقهک لا یتم * بغیر شتمی وانتقاصی فاقعد وقم بی حیث شئت * من الأدانی والأقاصی فلطال ما زکیتنی * وأنا المقیم على المعاصی أیام تعطینی وتأخذ * فی أباریق الرصاص فأنفذ إلیه أبو حنیفة بمال فکف عنه . وقال : یطهر جلد المیتة والکلب بالدباغ .
وفی سنن ابن ماجة وأمالی ابن شیبة قول النبی صلى الله علیه وآله : لا تنتفعوا من المیتة باهاب ولا عصب . وقال : لو ماتت فأرة فی بئر نزح منها عشرون دلوا ، ولو وقع فیها ذنبه نزحت کلها .
وقال : ان الاستنجاء من البول والغائط غیر واجب . صفحه 645 ›
وقال النبی صلى الله علیه وآله : من أدرک رکعة من العصر فقد أدرکها ، ومن الصبح فقد أدرکها وقال أبو حنیفة : ی العصر مدرکا ، وللصبح لیس مدرکا ، فأخذ بنصف الخبر وألقى نصفه .
وقال : یملک المسلم الخمر بشراء وکیله الذمی . وقال : یصح ابراء الوکیل بغیر اذن الموکل .
وقال : لو زرع بیده الأرض المغصوبة فلا اجرة علیه ، ولو آجرها فالأجرة له . وقال : لو غیر المغصوب عن صفته ملکه . وقال : إذا وجب البیع فلا خیار للمجلس بعده ، وقد قال النبی صلى الله علیه وآله : البیعان بالخیار ما لم یفترقا . وجوز أن یجعل الخمر ثمنا للأشیاء ، وقال : إذا اشترى المسلم عبدا من ذمی بخمر ثم أعتقه ، ان العتق جائز وعلیه قیمة الخمر ، وقال : ثمن الکلب حلال . مع أنهم رووا عن النبی صلى الله علیه وآله أنه قال : ثمن الکلب سحت . وقال نضر بن شمیل فی کتاب الحیل : ثلاثمائة وثلاثون حیلة ، قال الشافعی : کلها کفر ، منها : من قتل حماته ( 1 ) انفسخ نکاح زوجته ، ومن حلف لیتزوجن برئ بالعقد على کافرة أو إحدى محارمه ، ومن حلف لیصومن أو لیصلین ، فصام بعض یوم أو سجد سجدة لم یحنث فی یمینه . ومن حلف لیطأن زوجته صائمین من غیر عذر ، یلف حریرة ویطأ ولا یقضی صومه . ومن طلق ثلاثا فأراد زوجها ارجاعها أمرها بالردة ، فإذا فعلت نکحها . کم من فرج محصنة عفیفة * أحل حرامه بأبی حنیفة وکم من کل مسألة ظریفة * تجهمها بآراء سخیفة صفحه 646 › فصیر حسنها فی الناس قبحا * وصیر طیبها فیهم کجیفة وجوز الطلاق قبل النکاح وحدیث النبی صلى الله علیه وآله بخلافه . وقال بصحة سائر العقود من المکرهین ، وروت عائشة ( لا طلاق ولا عتاق فی اغلاق ) والاغلاق هنا الاکراه والسکر . وقال : لو تزوج وطلق عقیب العقد بلا فصل ولا دخول لحق به الولد لستة أشهر . وقال : لو عقد علیها بمصر وهی ببغداد لحق به الولد . وقال : لو غاب عن زوجته مدة طویلة ولم یفارق أصحابه فجاءت بولد لحقه . وقال : لا قود على من قتل بغیر حدید ، من خنق ورض رأس وغیره ، حتى قیل له فی رجل رمی بحجر فقتله ، فقال : لو رماه بأبی قبیس لم أقتله به . وقال : الجنایات الموجبة للحدود إذا تقادم عهدها سقطت . وقال : الشارب إذا زال سکره سقط حده . وقال : المثلث الذی لا یسکر حلال ، وشربه سنة وتحریمه بدعة . وقال : کان النبی قال : کل سکر حرام ، فزاد المیم وقالوا : کل مسکر ، قال أبو نواس : أحل العراقی النبیذ وشربه * وقال روینا أنه حرم السکر وقال المعربی : وما قاله الکوفی فی الفقه مثلما * تغنا به البصری فی صفة الخمر یعنی : أبا نواس . وقال : لو سرق بعض الجماعة قطع الجمیع ، حکاه المفید فی المحاسن ، فأسقط الحد مع وجوبه ، وأوجبه مع سقوطه . وأسقط النبی صلى الله علیه وآله اکاة عن الأوقاص والخیل والرقیق والخضراوات والناقص عن خمسة أوسق من صفحه 647 › الغلات ، وأوجبها أبو حنیفة فی ذلک کله ( 1 ) . وفی کتاب مطالع الأنوار : أنه أجاز الوضوء بالنبیذ للصلاة ، فیبدأ بغسل رجلیه ورأسه ثم بیدیه ، ویلبس جلد کلب میت مدبوغا ، ویفرش تحته جلد کلب میت مدبوغا ، ویسجد على عذرة انسان یابسة ، ویکبر بالهندیة ، ویقرأ فاتحة الکتاب بالفارسیة ، ویقول عوض السورة دو برگ سبز یعنی مد هامتان ، ثم یرکع ولا یرفع رأسه ولا یقیم ظهره ، ثم یسجد ویفصل بین السجدتین بمقدار حد السیف ، وقبل التسلیم یضرط متعمدا ، فان صلاته صحیحة ، وان ضرط ساهیا بطلت صلاته . ثم قال : وأعظم من هذا قوله : ان نکاح الام وان علت ، والبنت وان نزلت ، والأخت وبنت الأخت والعمة والخالة ، جائز بشرط لف الحریرة . وإذا اشترى الرجل أمه وأخته وقرابته ، جاز له نکاحهن ، والأجیر إذا استأجره جاز له أن یلوط بلف الخرقة ، وقال فی المشتری بأنه لا یجوز له ذلک الا بشرط ه غیر محصن ، وقال ناظمهم : وجائز نیک الغلام الأمرد * مجوز للرجل المجرد هذا إذا کان وحیدا فی السفر * ولم یجد أنثى یفئ إلى الذکر قال : ومن بدع أبی حنیفة أنه إذا شهد أربعة رجال بال ، فان صدقهم سقط عنه ، وان کذبهم ثبت الحد علیه . وقال : لو لاط رجل بصبی ولم یوقبه ، فلا حد علیه بل یعزر . وقال : لو قتل المسلم التقی العالم کافرا قتل به . وقال : لو قتل الحر عبدا قیمته عشرة دراهم قتل الحر به . صفحه 648 › مذهب الشافعی الثانی : من أئمتهم الشافعی ، حکى الربیع فی کتابه أنه قال : لا بأس بصلاة الجمعة والعیدین خلف کل أمیر وإن کان متغلبا ، صلى علی بالناس وعثمان محصور - صرح بتغلب علی علیه السلام - والمتغلب على أمر الأمة فاسق . وقال : صلى الحسنان خلف مروان وما کانا یعیدان . قال أبو بکر بن عیاش : سود الله وجه ابن إدریس . وقال عمار بن زریق : ذکر الشافعی عند الثوری ، فقال : غیر فقیه ولا مأمون . وقال : حکمی فی أصحاب الکلام أن یضربوا بالجرائد ، ویطاف بهم فی العشائر ، ویقال : هذا جزاء من ترک الکتاب والسنة وأخذ الکلام ، وقال أصحابه المختلفون. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
پاورقى ص 642 › ( 1 ) تهذیب التهذیب 10 : 449 . ( 2 ) سبأ : 18 . ( 3 ) آل عمران : 97 . ( 4 ) طه : 44 . پاورقى ص 643 › ( 1 ) اقتباس من قوله تعالى انا أنزلنا إلیک الکتاب بالحق لتحکم بین الناس بما أراک الله ) النساء : 105 . ( 2 ) الإحتجاج للطبرسی 2 : 267 - 271 ، وعلل الشرایع ص 89 ، والبحار 2 : 287 ، والصراط المستقیم 3 : 211 - 212 . ( 3 ) ما نقله هاهنا فهو منقول عن کتاب الصراط المستقیم 3 : 213 - 217 . پاورقى ص 645 › ( 1 ) یرید بالحماة أقارب اوجة ممن لا یجمع بین نکاحها ونکاح اوجة . پاورقى ص 647 › ( 1 ) الصراط المستقیم 3 : 213 - 217 . پاورقى ص 648 › ( 1 ) الأنفال : 11 .
کتابخانه اهل بیت (ع) - نسخه اول
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- بانک فیشها -
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
کتاب الأربعین - محمد طاهر القمی الشیرازی - ص 648 - 654
فی المذاهب ثلاثة : نکفر المعتزلة ، ونفسق السبابة للسلف ، والمخالفون فی الفروع لا ولا . وفی الاحیاء : أخذ الشافعی من الرشید ألف دینار دفعة . وفی منیة النفس ، قال القاضی ابن شهری : کان الشافعی لا یحدث الا وبجانبه غلام أمرد حسن الوجه ، فأنشد أصحابه لنفسه : یقولون لا تنظر وتلک بلیة * ألا کل ذی عینین لابد ناظر ولیس اکتحال العین بالعین ریبة * إذا عف فیما بینهن الضمائر وحکم بطهارة المنی ، وقال : منه خلقت الأنبیاء ، ونسی خلقهم من العلقة وهی دم نجس . وقد سمى أثر المنی رجس الشیطان فی قوله ( ویذهب عنکم رجس الشیطان ) ( 1 ) فأوجب نجاسته والتطهیر منه . قال : إذا مس المؤمن فرجه ، أو فرج کلب أو خنزیر ، أو فرج بهیمة أو صغیر ، صفحه 649 › أو بدن امرأة أجنبیة ، انتقض وضوؤه . ونقل الفقیه العراقی الحنفی ، أن الشافعی جوز التشهد والتسلیم بالفارسیة ، وجوز بدل فاتحة الکتاب فی الصلاة آیة طویلة بمقدارها ، مع أنهم نقلوا عن النبی صلى الله علیه وآله : کل صلاة لا یقرأ فیها أم الکتاب فهی خداج . وجوز أن یبیع المسلم أهل الحرب السلاح ، وکذا جوز مبایعة قاتلی الأنفس ، وقاطعی الطریق ، ومخیفی السبیل السلاح الذی یتوصلون به إلى حتف أهل الاسلام ، وحکم بنجاسة الشعر إذا بان من الحی . وسن مسح الرأس ثلاثا ، وجوز أکل دود الطعام معه . وقال : کل حیوان طاهر فی حیاته یطهر جلده إذا مات بدباغة . وقال : لا بأس بالصلاة خلف الخوارج لأنهم متأولون ، وخلف الفاسق والمبدع ، وأبطل الصلاة فی السفینة إذا کان حبلها مشدودا فی موضع نجس . وقال : لو تشهد بالفارسیة أجزأ ، ولم یر النبی صلى الله علیه وآله تلفظ بها فی حال فضلا عن أن یؤدی بها فرضا . وقال : لو جمع بین الظهرین فی وقت العصر جاز أن یبدأ بالعصر ، وجوز الاعتکاف بغیر صوم ، ولم یعتکف النبی صلى الله علیه وآله الا صائما . وقال : من أفطر فی رمضان عمدا لا لعذر قضى ولا کفارة . وقال : من أسلم فی بعض یوم ولم یصمه قضاه . وقال : صرف المال إلى النکاح أولى من الحج . وقال : للأبوین منع الولد من حج الاسلام . وقال : لو ذبح الهدی ذمی أجزأ . وقال : اللواط وایتاء البهیمة لا یفسد الحج . قال ابن الحجاج : فرعون لم یحکم بهذا ولا * جرت بن سنة هامان وقال : للسلطان أن یقطع شیئا من الشوارع ورحبات الجوامع . وقال : العجم لیسوا أکفاء العرب ، ولا العرب لقریش ، ولا قریش لبنی هاشم . صفحه 650 › وقال : یجوز نکاح البنت من ال . وقال : إذا أبصر النبی صلى الله علیه وآله امرأة وأعجبته وجب على زوجها طلاقها . وفی شرح کشاف المازنی : أحل أکل الطین الأبیض مع قول النبی صلى الله علیه وآله : الطین حرام على أمتی . قال الخوارزمی : دع الطین معتقدا مذهبی * فقد صح لی من حدیث النبی من الطین ربی برا آدما * فآکله آکل للأب وأجاز سماع الغنا بالقصب وشبهه ، وفی القرآن ( اجتنبوا قول اور ) ( 1 ) . وقال : الجلاد لا عهدة علیه عند جهله بالحال . وقال : إذا تغلب الفسقة على الولایة ، فکل من ولوه نفذ حکمه ( 2 ) . وفی کتاب مطالع الأنوار : أنه أجاز لعب الشطرنج . وقال : لو نسی الصلاة فیه لم یکن علیه اثم . ثم قال : ومن بدعه أنه أباح الرقص والدف والقصب الذی تسمیه العامة الشباب ، وفضل الدف المسلسل وجعله عبادة ، وحکم باستحباب قراءة آخر الجمعة أمام اللعب بالدف . ثم قال : ومن بدعه أنه أباح نکاح الام من ال ، وکذا العمة والخالة والأخت والبنت ، قال الآمدی : علومکم وان کثرت هباء * بلا أصل وفضلکم فضول أتعتقدون قاتل آل طه * غدا فی ال ینجو والقتیل ودینکم القیاس فهل بهذا * متى أنصفتم تقضى العقول صفحه 651 › مذهب مالک الثالث : من أئمتهم الأربعة مالک ، وفی کامل المبرد وعقد ابن عبد ربه ، کان مالک یذکر علیا وعثمان وطلحة وابیر ، ویقول : والله ما اقتتلوا الا على الثرید الأعفر . ودخل محمد بن الحسن على مالک یسمع منه الحدیث ، فسمع فی داره المزمار والأوتار ، فأنکر علیه فقال : أنا لا أرى به بأسا . وفی حلیة الأولیاء وغیرها ، عن ابن حنبل ، وأبی داود ، أن جعفر بن سلیمان ضرب مالکا وحلقه وحمله على بعیر ، وروی أنه کان على رأی الخوارج ، فسئل عنهم ، قفال : ما أقول فی قوم ولونا فعدلوا فینا . وقتل شخص أخاه ، فقال أبوه : أنا الوارث وقد عفوت عنه ، قال مالک : لیس لک ذلک ، وکان الأب إذا سئل یقول : أحدهما قتل صاحبه والاخر قتله مالک . وقال : لو تیقن الطهارة وشک فی الحدث بنى على الشک . وعن الشافعی لا یحل لمالک أن یفتی . وقال : سؤر الکلب والخنزیر من المایعات مباح ، ومن الماء مکروه . وقال : من لم یجد الا ماء ولغ فیه کلب توضأ منه . وقال : لعاب الکلب طاهر . وقال : کره التسمیة فی الصلاة الا فی رمضان ، وجعل الاستعاذة بعد القراءة أخذه من ظاهر ( فإذا قرأت القرآن فاستعذ بالله ) ( 1 ) وجمیع أهل المعانی قالوا : معناه إذا أردت أن تقرأ . وجوز هو والشافعی تقدم المأموم على الامام . وقال : لو حلف لا یأکل لحما ، فأکل شحما حنث ، ولو عکس لم یحنث ، وهذا تناقض . وقال : البحری کله حلال ولو طفا . وقال : سائر سباع الطیر ذی المخلاب وغیره لا بأس بأکله ، وکذا الوحشی صفحه 652 › کله الا الخنزیر . وفی کتاب ابن ماجة : نهى النبی صلى الله علیه وآله عن کل ذی ناب أو مخلاب . وفی سننه أیضا : ما تقول یا رسول الله فی الثعلب والضبع ؟ فقال : من یأکلهما ؟ قلت : فالذئب ، قال : هل یأکل الذئب أحد فیه خیر . وقال : لو قال : أنت طالق یوم أموت أو تموتین أو یموت زید طلقت فی الحال . وقال : لو اعتقد الطلاق بقلبه وقع . وقال : لو قال : أنت علی کظهر أمی أو ظهر زید أو ظهر الدابة وقع . وقال : لو قال : کل من أتزوجها فهی طالق فتزوج واحدة طلقت ، فلو عاد وتزوجها طلقت أیضا . وقال : أکثر الحمل سبع سنین أو خمس أو أربع . وقال : من قطع ذنب حمار القاضی مه کمال قیمته . وقال : للمخنث أن یستعمل ، لأنه مالک نفسه ( 1 ) . وفی کتاب مطالع الأنوار : أنه جوز نیک الغلام ، فلو امتنع کان له رده لأنه عیب . ومن بدعه : أنه أباح لحم الکلب وقال : انه أطیب من لحم النعم . وقال : انه یجب علینا إذا توضأنا أن لا نباشر الرافضی برطوبة الوضوء ، فیجب علینا الطهارة بمسه . وقال هو والحنفی : ان سرقین البقر نجس لو وقع على ثوب المصلى أو بدنه قطرة بطلت وجسم الباری وقال بالجبر . ومن بدعه : أنه ادعى أن رسول الله صلى الله علیه وآله صلى بجنابة ، وأنه لم یعلم فأخبرته عائشة ، ففرکها بیده ولم یقض ، نعوذ بالله من هذه العقائد . مذهب ابن حنبل الرابع : ابن حنبل ، قال الکشی : هو من أولاد ذی الثدیة ، جاهل ، شدید النصب ، یستعمل الحیاکة لا یعد من الفقهاء . وهجر الحارث المحاسبی فی رده على صفحه 653 › المبتدعة ، وقال : ان ترد علیهم فقد حکیت قولهم . وفی قوت القلوب أنه قال : علماء أهل الکلام دقة ، وقال : لا یفلح صاحب الکلام أبدا . وفی فضائل الصحابة ، قال صالح بن أحمد بن حنبل لأبیه : لم لا تلعن یزید ؟ فقال : ومتى رأیتنی لعنت أحدا ؟ فقال : ألا تلعن من لعنه الله فی کتابه ؟ قال : أین ؟ قال : فی قوله ( فهل عسیتم ان تولیتم أن تفسدوا فی الأرض وتقطعوا أرحامکم * أولئک الذین لعنهم الله فأصمهم وأعمى قلوبهم ) ( 1 ) فهل قطیعة أعظم من القتل ؟ وفی مسند جعفر قال أحمد : لا ی الرجل سنیا حتى یبغض علیا ولو قلیلا . وفی کتاب منتحل الجدل للغزالی : أفتى أحمد بوجوب قتل رجل قال بخلق القرآن ، فروجع فیه فقال : ان رجلا رأى فی منامه أن إبلیس مر على دار ذلک الرجل ، فقیل : لم لا تدخلها ؟ فقال : فیها رجل یقول بخلق القرآن ، أغنانی عن دخولها ، فقام الرجل وقال : لو أفتى إبلیس بقتلی فی الیقظة قتلتمونی ؟ قالوا : لا ، قال : فی النوم أولى . وقال : لله جوارح من عین وید وجنب وقدم ، وینزل من السماء کل لیلة ، وأفعال العباد منه . قال : من زعم أن محمدا وعلیا خیر البشر فهو کافر . وقال : من لا یرى الترحم على معاویة فهو ضال مبتدع . قال : یجزئ المسح على العمامة ، کإسحاق والأوزاعی والثوری . وقال : یجوز مسح الرأس بید غیره وبآلة ومطر یمر على رأسه . وصنف عبد الله الهروی منهم کتابا فی اعتقادهم ، وفیه : ان الله عاب الأصنام فی قوله ( ألهم أرجل یمشون بها أم لهم أید یبطشون بها أم لهم أعین یبصرون بها أم لهم آذان یسمعون بها ) ( 2 ) فدل هذا على أن له ذلک . صفحه 654 › قلنا هذا خروج على وجه الاستعظام لعبادة الأصنام ، حیث عدلوا عنه تعالى ، مع ظهور آیاته إلى من لا ینفع من عبده ، ولا یضر من جحده ، فلا آلة له یدفع بها عن نفسه فهذا موضع العجب والانسلاخ من القرآن فی قوله ( لیس کمثله شئ ) ( 1 ) . وفی کتاب مطالع الأنوار عن بعض الحنابلة : اسألونی عن کل شئ أجیبکم عنه فی ربکم الا اللحیة ، ثم قال : وقالوا : انه ینزل فی کل لیلة جمعة على حمار على سطوح المساجد قد أرخى ذوائبه على کتفیه ، ذو بهاء وجمال ، فیجعلون کل لیلة جمعة على سطوح مساجدهم طعاما وعلفا لحماره . وقد اشتهر أن رجلا من الحنابلة اهاد والعباد صعد إلى سطح الجامع یرجو أن ینزل ربه بحماره إلیه ، فاتفق أنه کان على سطح الجامع غلام أجرد أمرد جمیل الصورة ملیح الوجه قطط الشعر ، فلما وقع بصر الحنبلی علیه لم یشک أنه ربه ، فوقع على قدمیه یقبلهما ویعفر وجهه بین یدیه ویقول : سیدی ومولای وربی وخالقی ارحمنی ولا تعذبنی ، ویشکو ویتضرع ، فبهت الغلام وظن أنه یرید منه فعلا قبیحا فصاح الغلام بالحاضرین الذین کانوا فوق السطح ، وقال لهم : ان هذا یرید أن یفسق بی على سطح الجامع. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
پاورقى ص 648 › ( 1 ) الأنفال : 11 . پاورقى ص 650 › ( 1 ) الحج : 30 . ( 2 ) الصراط المستقیم 3 : 217 - 220 . پاورقى ص 651 › ( 1 ) النحل : 98 . پاورقى ص 652 › ( 1 ) الصراط المستقیم 3 : 220 - 222 . پاورقى ص 653 › ( 1 ) محمد ( ص ) : 22 - 23 . ( 2 ) الأعراف : 195 . پاورقى ص 654 › ( 1 ) الصراط المستقیم 3 : 223 - 224 .
کتابخانه اهل بیت (ع) - نسخه اول
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- بانک فیشها -
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
کتاب الأربعین - محمد طاهر القمی الشیرازی - ص 654 - 660
فأتى إلیه جمع من النفاطین وأوجعوه ضربا ، ومضوا به إلى الحاکم ، ثم ذهبت جماعة من الحنابلة إلى الحاکم وأقسموا بالله أن هذا الرجل لا یظن فیه هذا الفعل ، وإنما ظن أنه ربه وأراد أن یقبل قدمیه . انظروا أیها الفرقة الناجیة إلى هذه المذاهب الأربعة ، واشکروا الله على ما أنتم علیه من العقائد الحقة ، ونعم ما قال شاعر الشیعة : إذا شئت أن تختر لنفسک مذهبا * وتعلم أن الناس فی نقل أخبار صفحه 655 › فدع عنک قول الشافعی ومالک * وأحمد والمروی عن کعب أحبار ووال أناسا قولهم وحدیثهم * روى جدنا عن جبرئیل عن الباری قبائح فتاویهم التی أجمع فقهاؤهم علیها الأول : أجازوا غسل الرأس بدلا مم مسحه فی الوضوء ، وأوجبوا غسل الرجلین ، فخالفوا نص الکتاب فی الموضعین . الثانی : أجازوا مسح الخفین ، وقد نطق القرآن بالرجلین . الثالث : استحبوا صلاة الضحى ، وقد رووا فی کتبهم بدعتها ، ففی الجمع بین الصحیحین للحمیدی ، عن مرزوق العجلی ، قال : قلت : أکان عثمان یصلی الضحى ؟ قال : لا ، قلت : فعمر ؟ قال : لا ، قلت : فأبو بکر ؟ قال : لا ، قلت : فالنبی صلى الله علیه وآله ؟ قال : لا أخاله ( 1 ) . وفیه فی مسند عائشة ، قالت : ما صلى النبی صلى الله علیه وآله صلاة الضحى ( 2 ) . وفیه عن ابن عمر : صلاة الضحى بدعة ( 3 ) . وفی مسند ابن حنبل : أن أبا سعید وأبا بشیر رأیا رجلا یصلیها ، فعتباه علیها ونهیاه عنها ( 4 ) . وسبب ابتداعها أن معاویة لما بلغه نعی أمیر المؤمنین علیه السلام وقت الضحى قام فصلى ست رکعات ، ثم أمر بنی أمیة بالأحادیث فی فضلها عن النبی صلى الله علیه وآله حتى رووا ان الله کتبها علیه ( 5 ) . صفحه 656 › الرابع : خیروا المسافر بین الصوم والفطر ، فخالفوا قوله تعالى ( فعدة من أیام أخر ) ( 1 ) وفی الجمع بین الصحیحین أن النبی صلى الله علیه وآله أفطر فی سفره إلى مکة . وفیه أیضا : أنه أفطر فی خروجه إلى خیبر ( 2 ) . الخامس : اکتفوا فی صلاة الموتى بتکبیرات أربع ، وفی الجمع بین الصحیحین عن زید بن أرقم : کان النبی صلى الله علیه وآله یکبر خمسا ، وکبر على سهل بن حنیف خمسا ، وقال : انه من أهل بدر ایضاحا أن الخمس للمؤمن ، والأربع للمنافق ، ووافقنا ابن لیلى ، ورثا أبو تمام شیعیا ، فقال : وتکبیره خمسا علیه دلائل * وإن کان تکبیر المضلین أربعا وروى الخطیب والدیلمی : أن النبی صلى الله علیه وآله کان یصلی على المیت خمسا ، وأسند الخطیب التاریخی : أن عیسى مولى حذیفة بن الیمان صلى على جنازة فکبر خمسا ، ثم التفت وقال : ما وهمت ولا نسیت ، ولکن تبعت مولای حذیفة ، فإنه کبر خمسا . وفی الفردوس قال علیه السلام : کبرت الملائکة على آدم خمسا ، وفی روایة ابن بطة صلى النبی صلى الله علیه وآله على حمزة بخمس تکبیرات ، وصححه صاحب المنتظم ، وذکره الهمدانی فی عنوان السنن . وقال العسکری فی کتاب الأوائل : من کبر أربعا عمر بن الخطاب ، وقد روی أن الله کتب خمس فرائض : الصلاة ، واکاة ، والصوم ، والحج ، والولایة ، فجعل للمیت من کل فریضة تکبیرة ، والعامة ترکوا الولایة ، فترکوا تکبیرها ( 3 ) . السادس : أنهم لم یستحبوا الجریدتین ، مع أنه ورد فی الجمع بین الصحیحین أن النبی صلى الله علیه وآله مر بقبرین یعذبان : أحدهما من النمیمة ، والاخر لعدم التنزه من البول ، صفحه 657 › فشق عسیبا رطبا باثنین وغرس على کل واحد واحد ، ثم قال : لعله أن یخفف عنهما ما لم ییبسا . وفی حدیث سفیان : أنه علیه السلام قال للأنصار : خضروا صاحبکم بجریدتین خضراوین یوضعان من أصل الترقوة إلى أصل الیدین ( 1 ) . ومن جملة تعصبات فقهائهم فی غیر الحق وعدولهم من السنة إلى البدعة : أن ذکر الغزالی والمتوکل ( 2 ) وکانا امامین للشافعیة ، أن تسطیح القبور هو المشروع ، لکن لما اتخذه الرافضة شعارا لهم ، عدلنا عنه إلى التسنیم ( 3 ) . وذکر امخشری فی کشافه وهو من أئمة الحنفیة ، فی تفسیر قوله تعالى ( هو الذی یصلی علیکم وملائکته ) ( 4 ) جواز الصلاة بمقتضى هذه الآیة على آحاد المسلمین ، لکن لما اتخذه الرافضة ذلک فی أئمتهم منعناه . وقال مصنف الهدایة من الحنفیة أیضا : المشروع التختم بالیمین ، لکن لما اتخذه الرافضة عادة جعلنا التختم فی الیسار . وقال الکنجی فی کفایة الطالب : ان علیا علیه السلام کان یتختم بالیمین . وقال الترمذی والسجستانی وابن حنبل وابن ماجة وأبو یعلى والمحتسب والسلمی والبیهقی ، وهو فی صحیح مسلم والبخاری : ان النبی صلى الله علیه وآله والعترة والصحابة تختموا فی أیمانهم . وعد الجاحظ فی کتاب نقوش الخواتیم أن الأنبیاء من آدم إلى النبی صلى الله علیه وآله تختموا فی أیمانهم ، وخلعه ابن العاص من یمینه ولبسه فی شماله وقت التحکیم . وذکر الراغب فی المحاضرات : أن أول من تختم فی الیسار معاویة ، فلبس المخالف فی شماله ، علامة ضلالته باستمراره على خلع علی علیه السلام من إمامته . صفحه 658 › وفی التذکرة : قال الشافعی وأحمد والحکم وإسحاق : المسح على الخفین أولى من الغسل لما فیه من مخالفة الشیعة . وقال عبد الله المغربی المالکی فی کتابه المعلم بفوائد مسلم : ان زیدا کبر على جنازة قال : وکان رسول الله صلى الله علیه وآله یکبرها ، وهذا المذهب الان متروک ، لأنه صار علما على القول بالرفض . فلینظر العاقل إلى من یذهب إلى ضد الصواب ، ویترک ما جاء فی السنة والکتاب ، ویبدل أحکام الشریعة لأجل العمل بها من الشیعة ، وهلا بدلوا الصلاة والصیام وغیرهما من الأحکام لأجل عمل القائلین بعصمة الإمام علیه السلام ، أما نحن فبحمد الله لم نعتمد الا ما ثبت صحته وصحة روایته ، فأخرجناه من سنة نبینا لأجل من یعمل به من غیرنا ( 1 ) . ومن عقائد المخالفین فی أصول الدین : أن الأشاعرة المسمین أنفسهم بأهل السنة والجماعة ذهبوا إلى أن القدماء کثیرون مع الله ، وهی المعانی التی یثبتونها موجودة فی الخارج ، کالقدرة والعلم وغیر ذلک ، ولم یجعلوا الله قادرا لذاته ، ولا عالما لذاته ، ولا حیا لذاته ، ولا مدرکا لذاته ، بل بمعانی قدیمة ، یفتقر فی هذه الصفات إلیها ، فجعلوه محتاجا ناقصا فی ذاته کاملا بغیره ، تعالى الله عن ذلک علوا کبیرا . واعترض علیهم شیخهم وامامهم فخر الدین الرازی بأن قال : ان النصارى کفروا لأنهم قالوا : ان القدماء ثلاثة ، والأشاعرة أثبتوا قدماء تسعة ، وذهبوا إلى أنه تعالى یرى بالأبصار ، مع ه غیر جسم وتنزهه عن المکان والجهة ، بل جوزوا رؤیة کل موجود من الأعراض وغیرها ، حتى جوزوا رؤیة الأصوات والطعوم والروائح ، وجوزوا رؤیة أعمى العین . وذهبوا إلى تجویز أن ی بین أیدینا جبالا شاهقة من الأرض إلى السماء مختلفة صفحه 659 › الألوان ولا نشاهدها ، وأصوات هائلة لا نسمعها ، وعساکر مختلفة متحاربة بأنواع الأسلحة ، بحیث تماس أجسامهم بأجسامهم ولا نشاهد صورهم وحرکاتهم ، ولا نسمع أصواتهم . وذهبوا إلى أنه تعالى متکلم أزلا ، وکلامه تعالى قدیم ، والله سبحانه فی الأزل قبل أن یخلق مخلوق متکلم بقوله ( یا أیها النبی اتق الله ) یا أیها الناس اتقوا ربکم ) وکذا متکلم فی الأزل قبل خلق العالم بجمیع القصص والأخبار التی فی القرآن . وذهبوا إلى تجویز ما لا یطاق ، بأن یأمر الله عبدا بما لا یقدر علیه ، ثم یعذبه على ترکه . وذهبوا إلى أن أفعال الله لیست معللة بالأغراض . وقولهم هذا مخالف للکتاب والسنة . ومما یمهم فی هذا القول افحام الأنبیاء ، لأن النبی إذا ادعى النبوة وأظهر المعجزة یقال له : لم یبعثک الله لهدایة الناس ، ولم یظهر المعجزة لتصدیقک ، لأن أفعال الله لیست معللة بالأغراض ، فلا یثبت نبوتک فینقطع النبی ، ولا ریب أن هذه الأقوال عین السفسطة . والمعتزلة من المخالفین أیضا لهم آراء سخیفة ، ومن آرائهم السخیفة القول بثبوت المعدومات ، وهذا القول خلاف البدیهة ، لأن الثابت بالضرورة لا ی الا موجودا ، وهؤلاء یعتقدون أن جمیع الأمصار مع أهلها وحرکاتها وسکناتهم وأطعمتهم وأکسیتهم کانت ثابتة متمیزة فی الأزل قبل وجودها ، ثم کساها الله کسوة الوجود . وذهب الحشویة والمجسمة من المخالفین إلى أن الله تعالى جسم له طول وعرض وعمق ، وأنه یجوز علیه المصافحة ، وأن المخلصین من المسلمین یعانقونه . وحکى الکعبی عن بعضهم أنه کان یجوز رؤیته فی الدنیا ، وأن یزورهم ویزورونه . وحکى أبو القاسم البلخی عن داود الظاهری أنه قال : اعفونی عن الفرج صفحه 660 › واللحیة وتسألونی عما وراء ذلک . وقال : ان معبوده جسم ولحم ودم ، وله جوارح وید ورجل ولسان وعین واذن . وحکی أنه قال : هو أجوف من أعلاه إلى صدره مصمت ما سوى ذلک وله شعر قطط ، وقالوا : اشتکت عیناه فعاده الملائکة ، وبکى على طوفان نوح حتى رمدت عیناه ، وأنه تفضل عن العرش من کل جانب أربع أصابع . وذهب بعضهم إلى أنه تعالى ینزل فی کل لیلة الجمعة على شکل أمرد حسن الوجه ، راکبا على حمار ، حتى أن بعضهم وضع على سطح داره معلفا ، وکان یضع کل لیلة جمعة فیه شعیرا وتبنا ، لتجویز أن ینزل الله على حماره على ذلک السطح ، فیشتغل الحمار بالأکل ، ویشتغل الرب بالنداء : هل من تائب ، هل من مستغفر یستغفر وأنا أتوب علیه وأغفر له ، تعالى الله عن ذلک علوا کبیرا . وحکی عن بعض التارکین المنقطین من شیوخ الحشویة ، أنه اجتاز علیه فی بعض الأیام نفاط ، ومعه أمرد حسن الصورة ، قطط الشعر ، على الصفات التی یصفون ربهم بها ، فألح الشیخ فی النظر إلیه ، فتوهم فیه النفاط فجاء إلیه لیلا ، وقال : أیها الشیخ رأیتک تلح بالنظر إلى هذا الغلام وقد أتیت به إلیک ، فإن کان لک فیه نیة فأنت الحاکم ، فرد الشیخ علیه ،. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
پاورقى ص 654 › ( 1 ) الصراط المستقیم 3 : 223 - 224 . پاورقى ص 655 › ( 1 ) الطرائف ص 544 عنه . ( 2 ) الطرائف ص 544 عنه ، وصحیح مسلم 1 : 496 . ( 3 ) الطرائف ص 545 عنه . ( 4 ) الطرائف ص 545 عنه . ( 5 ) الصراط المستقیم 3 : 185 . پاورقى ص 656 › ( 1 ) البقرة : 184 . ( 2 ) الطرائف ص 528 - 529 ، الصراط المستقیم 3 : 185 . ( 3 ) الصراط المستقیم 3 : 186 - 187 . پاورقى ص 657 › ( 1 ) الصراط المستقیم 3 : 187 . ( 2 ) فی الصراط : والمزنی . ( 3 ) الصراط المستقیم 3 : 206 . ( 4 ) الأحزاب : 43 . پاورقى ص 658 › ( 1 ) الصراط المستقیم 3 : 206 - 207 .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
کتابخانه اهل بیت (ع) - نسخه اول
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- بانک فیشها -
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
کتاب الأربعین - محمد طاهر القمی الشیرازی - ص 660 - 666
وقال : إنما کررت النظر إلیه لأن مذهبی أن الله تعالى ینزل على صورة هذا الغلام فتوهمت أنه تعالى ، فقال له النفاط : ما أنا علیه من النفاطیة أجود مما أنت علیه من اهد مع هذه المقالة . وقال الکرامیة من المخالفین : ان الله تعالى فی جهة الفوق . ومن قبائح مذاهب المخالفین أنهم ذهبوا إلى أن الأنبیاء والأئمة غیر معصومین ، وجوزوا علیهم الکذب والسهو والخطأ والنسیان والسرقة ، فأی وثوق یبقى بقولهم ؟ وکیف یحصل الانقیاد إلیهم ؟ ولم یجعلوا الأئمة المحصورین فی عدد معین ، بل من بویع انعقدت إمامته إذا کان مستور الحال ، وإن کان على غایة من الفسوق صفحه 661 › والکفر والنفاق ، وقد تقدم اختلافهم فی عدد المبایعین ، واختلافهم فی أن القرشیة هل هی شرط فی الامام أم لا ؟ ولا یخفى أن ما ذکرناه بعض أقاویلهم السخیفة ، ومن أراد الاستقصاء فعلیه بالکتب المطولة ، ولا ریب أن من له أدنى شعور وانصاف إذا نظر إلى ما نقلناه من قبائح مذاهب المخالفین لا یختار من المذاهب الا مذهب الإمامیة ، بشرط أن لا ی قلبه مریضا بمرض التقلید وحب اتباع الاباء والأمهات . عقائدهم فی الجبر والتفویض ومن قبائح عقائد المخالفین قولهم بالجبر والتفویض . اعلم أن المخالفین : إما قائلون بالجبر ، وهم ذاهبون إلى أن الفعل والترک بقضاء الله والقدر ، وأنه لا مؤثر فی الوجود الا الله ، وهو مذهب أکثر المخالفین ، ولکن طائفة منهم وهم الجهمیة لا یفرقون بین حرکة المرتعش وغیرها من الحرکات . وطائفة منهم فرقوا بین الحرکتین ، بأنه لا کسب للمرتعش فی حرکته ، وغیر المرتعش له کسب فی حرکاته ، وفسروا الکسب بأن للعبد فی أفعاله قدرة ضعیفة غیر مؤثرة ، مع قدرة الله القاهر المؤثرة . ولا ریب أن هؤلاء لا ینفعهم اثبات الکسب ، ولا یخرجهم من مفاسد الجبر
1-الْمُؤ مِنُ یَحْتاجُ إلى ثَلاثِ خِصالٍ: تَوْفیقٍ مِنَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ، وَ واعِظٍ مِنْ نَفْسِهِ، وَقَبُولٍ مِمَّنْ یَنْصَحُهُ.
فرمود: مؤ من در هر حال نیازمند به سه خصلت
است : توفیق از طرف خداوند متعال، واعظى از درون خود، قبول و پذیرش نصیحت
کسى که او را نصیحت نماید.
2- قالَ علیه السلام : مُلاقاةُ الاْخوانِ نَشْرَةٌ، وَ تَلْقیحٌ لِلْعَقْلِ وَ إنْ کانَ نَزْرا قَلیلا.
فرمود: ملاقات و دیدار با دوستان و برادران - خوب - ، موجب صفاى دل و
نورانیّت آن مى گردد و سبب شکوفائى عقل و درایت خواهد گشت ، گرچه در مدّت
زمانى کوتاه انجام پذیرد.
3- قالَ علیه السلام : إیّاکَ وَ مُصاحَبَةَ الشَّریرِ، فَإنَّهُ کَالسَّیْفِ الْمَسْلُولِ، یَحْسُنُ مَنْظَرُهُ وَ یَقْبَحُ أثَرُهُ.
فرمود: مواظب باش از مصاحبت و دوستى با افراد
شرور، چون که او همانند شمشیرى زهرآلود، برّاق است که ظاهرش زیبا و اثراتش
زشت و خطرناک خواهد بود.
4- قالَ علیه السلام : کَیْفَ یُضَیَّعُ مَنِ اللّهُ کافِلُهُ، وَکَیْفَ یَنْجُو مَنِ اللّه طالِبُهُ، وَ مَنِ انْقَطَعَ إلى غَیْرِ اللّهِ وَ کَّلَهُ اللّهُ إلَیْهِ.
فرمود: چگونه گمراه و درمانده خواهد شد کسى
که خداوند سَرپرست و متکفّل اوست . چطور نجات مى یابد کسى که خداوند طالبش
مى باشد. هر که از خدا قطع امید کند و به غیر او پناهنده شود، خداوند او را
به همان شخص واگذار مى کند.
5- قالَ علیه السلام : مَنْ لَمْ یَعْرِفِ الْمَوارِدَ أعْیَتْهُ الْمَصادِرُ.
فرمود: هرکس موقعیّت شناس نباشد جریانات، او را مى رباید و هلاک خواهد شد.
6- قالَ علیه السلام : مَنْ عَتَبَ مِنْ غَیْرِ ارْتِیابٍ أعْتَبَ مِنْ غَیْرِ اسْتِعْتابٍ.
فرمود: سرزنش کردن دیگران بدون علّت و دلیل سبب ناراحتى و خشم خواهد گشت ، در حالى که رضایت آنان نیز کسب نخواهد کرد.
7- قالَ علیه السلام : أفْضَلُ الْعِبادَةِ الاْخْلاصُ.
فرمود: با فضیلت ترین و ارزشمندترین عبادت ها آن است که خالص و بدون ریا باشد.
8- قالَ علیه السلام : یَخْفى عَلَى النّاسِ وِلادَتُهُ، وَ یَغیبُ عَنْهُمْ شَخْصُهُ، وَ تَحْرُمُ عَلَیْهِمْ تَسْمِیَتُهُ، وَ هُوَ سَمّیُ رَسُول اللّهِ صلى الله علیه و آله وَ کَنّیهِ.
فرمود: زمان ولادت امام عصر علیه السلام بر
مردم زمانش مخفى است ، و شخصش از شناخت افراد غایب و پنهان است . و حرام
است که آن حضرت را نام ببرند؛ و او همنام و هم کنیه رسول خدا صلى الله علیه
و آله است .
9- قالَ علیه السلام : عِزُّ الْمُؤْمِنِ غِناه عَنِ النّاسِ.
فرمود: عزّت و شخصیّت مؤمن در بى نیازى و طمع نداشتن به مال و زندگى دیگران است .
10- قالَ علیه السلام : مَنْ أصْغى إلى ناطِقٍ فَقَدْ عَبَدَهُ، فَإنْ کانَ النّاطِقُ عَنِ اللّهِ فَقَدْ عَبَدَ اللّهَ، وَ إنْ کانَ النّاطِقُ یَنْطِقُ عَنْ لِسانِ إ بلیس فَقَدْ عَبَدَ إبلیسَ.
فرمود: هرکس به شخصى سخنران علاقمند و متمایل
باشد، بنده اوست ، پس چنانچه سخنور براى خدا و از احکام و معارف خدا سخن
بگوید، بنده خداست ، و اگر از زبان شیطان و هوى و هوس و مادیات سخن بگوید،
بنده شیطان خواهد بود.
11- قالَ علیه السلام : لا یَضُرُّکَ سَخَطُ مَنْ رِضاهُ الْجَوْرُ.
فرمود: کسى که طالب رضایت خداوند متعال باشد، دشمنى ستمگران ، او را زیان و ضرر نمى رساند.
12- قالَ علیه السلام : مَنْ خَطَبَ إلَیْکُمْ فَرَضیتُمْ دینَهُ وَ أمانَتَهُ فَزَوِّجُوهُ، إلاّ تَفْعَلُوهُ تَکْنُ فِتْنَةٌ فِى الاْرْضِ وَ فَسادٌ کَبیرْ.
فرمود: هر که به خواستگارى دختر شما آید و به
تقوا و تدیّن و امانتدارى او مطمئن مى باشید با او موافقت کنید وگرنه شما
سبب فتنه و فساد بزرگى در روى زمین خواهید شد.
13- قالَ علیه السلام : لَوْ سَکَتَ الْجاهِلُ مَا اخْتَلَفَ النّاسُ.
فرمود: چنانچه افراد جاهل و بى تجربه ساکت باشند مردم دچار اختلافات و تشنّجات نمى شوند.
14- قالَ علیه السلام : مَنِ اسْتَحْسَنَ قَبیحا کانَ شَریکا فیهِ.
فرمود: هر که کار زشتى را تحسین و تأیید کند، در عِقاب آن شریک مى باشد.
15- قالَ علیه السلام : مَنِ انْقادَ إلَى الطُّمَأنینَةِ قَبْلَ الْخِیَرَةِ فَقَدْ عَرَضَ نَفْسَهُ لِلْهَلَکَةِ وَالْعاقِبَةِ الْمُغْضِبَةِ.
فرمود: هرکس بدون تفّکر و اطمینان نسبت به
جوانب (هر کارى ، فرمانى ، حرکتى و.) مطیع و پذیراى آن شود، خود را در
معرض سقوط قرار داده ؛ و نتیجه اى جز خشم و عصبانیّت نخواهد گرفت .
16- قالَ علیه السلام : مَنِ اسْتَغْنى بِاللّهِ إفْتَقَرَ النّاسُ إلَیْهِ، وَمَنِ اتَّقَى اللّهَ أحَبَّهُ النّاسُ وَ إنْ کَرِهُوا.
فرمود: هر که خود را به وسیله خداوند بى نیاز
بداند مردم محتاج او خواهند شد و هر که تقواى الهى را پیشه خود کند خواه
ناخواه ، مورد محبّت مردم قرار مى گیرد گرچه مردم خودشان اهل تقوا نباشند.
17- قالَ علیه السلام : عَلَّمَ رَسُولُ اللّهِ صلّى اللّه عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ عَلّیا عَلَیْهِ السَّلامُ ألْفَ کَلِمَةٍ، کُلُّ کَلِمَةٍ یَفْتَحُ ألْفُ کَلِمَةٍ.
فرمود: حضرت رسول صلى الله علیه و آله ، یک
هزار کلمه به امام علىّ علیه السلام تعلیم نمود که از هر کلمه اى هزار باب
علم و مسأله فرعى باز مى شود.
18- قالَ علیه السلام : نِعْمَةٌ لاتُشْکَرُ کَسِیَّئَةٍ لاتُغْفَرُ.
فرمود: خدمت و نعمتى که مورد شکر و سپاس قرار نگیرد همانند خطائى است که غیرقابل بخشش باشد.
19- قالَ علیه السلام : مَوْتُ الاْ نْسانِ بِالذُّنُوبِ أکْثَرُ مِنْ مَوْتِهِ بِالاْجَلِ، وَ حَیاتُهُ بِالْبِرِّاء کْثَرُ مِنْ حَیاتِهِ بِالْعُمْرِ.
فرمود: فرارسیدن مرگ انسان ها، به جهت معصیت و
گناه ، بیشتر است تا مرگ طبیعى و عادى ، همچنین حیات و زندگى لذّت بخش به
وسیله نیکى و إ حسان به دیگران بیشتر و بهتر است از عمر بى نتیجه .
20- قالَ علیه السلام : لَنْ یَسْتَکْمِلَ الْعَبْدُ حَقیقَةَ الاْیمانِ حَتّى یُؤْثِرَ دینَهُ عَلى شَهْوَتِهِ، وَلَنْ یُهْلِکَ حَتّى یُؤْثِرَ شَهْوَتَهُ عَلى دینِهِ.
فرمود: بنده اى حقیقت ایمان را نمى یابد مگر
آن که دین و احکام الهى را در همه جهات بر تمایلات و هواهاى نفسانى خود
مقدّم دارد. و کسى هلاک و بدبخت نمى گردد مگر آن که هواها و خواسته هاى
نفسانى خود را بر احکام إ لهى مقدّم نماید.
21- قالَ علیه السلام : عَلَیْکُمْ بِطَلَبِ الْعِلْمِ، فَإنَّ طَلَبَهُ فَریضَةٌ وَالْبَحْثَ عَنْهُ نافِلَةٌ، وَ هُوَ صِلَةُ بَیْنَ الاْخْوانِ، وَ دَلیلٌ عَلَى الْمُرُوَّةِ، وَ تُحْفَةٌ فِى الْمَجالِسِ، وَ صاحِبٌ فِى السَّفَرِ، وَ أنْسٌ فِى الْغُرْبَةِ.
فرمود: بر شما باد به تحصیل علم و معرفت ،
چون فراگیرى آن واجب و بحث پیرامون آن مستحبّ و پرفائده است . علم وسیله
کمک به دوستان و برادران است ، دلیل و نشانه مروّت و جوانمردى است ، هدیه و
سرگرمى در مجالس است ، همدم و رفیق انسان در مسافرت است ؛ و أنیس و مونس
انسان در تنهائى مى باشد.
22- قالَ علیه السلام : خَفْضُ الْجَناحِ زینَةُ الْعِلْمِ، وَ حُسْنُ الاْدَبِ زینَةُ الْعَقْلِ، وَ بَسْطُ الْوَجْهِ زینَةُ الْحِلْمِ.
فرمود: تواضع و فروتنى زینت بخش علم و دانش
است ، أدب داشتن و اخلاق نیک زینت بخش عقل مى باشد، خوش روئى با افراد
زینت بخش حلم و بردبارى است .
23- قالَ علیه السلام : تَوَسَّدِ الصَّبْرَ، وَاعْتَنِقِ الْفَقْرَ، وَارْفَضِ الشَّهَواتِ، وَ خالِفِ الْهَوى، وَ اعْلَمْ أنَّکَ لَنْ تَخْلُو مِنْ عَیْنِ اللّهِ، فَانْظُرْ کَیْفَ تَکُونُ.
فرمود: در زندگى ، صبر را تکیه گاه خود، فقر و
تنگ دستى را همنشین خود قرار بده و با هواهاى نفسانى مخالفت کن. و بدان که
هیچگاه از دیدگاه خداوند پنهان و مخفى نخواهى ماند، پس مواظب باش که در چه
حالتى خواهى بود.
24- قالَ علیه السلام : مَنْ أتَمَّ رُکُوعَهُ لَمْ تُدْخِلْهُ وَحْشَةُ الْقَبْرِ.
فرمود: هرکس رکوع نمازش را به طور کامل و صحیح انجام دهد، وحشت قبر بر او وارد نخواهد شد.
25- قالَ علیه السلام : الْخُشُوعُ زینَةُالصَّلاةِ، وَ تَرْکُ ما لایُعْنى زینَةُ الْوَرَعِ.
فرمود: خشوع و خضوع زینت بخش نماز خواهد بود،
ترک و رها کردن آنچه (براى دین و دنیا و آخرت ) سودمند نباشد زینت بخش ورع
و تقواى انسان مى باشد.
26- قالَ علیه السلام : الاْمْرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْىُ عَنِ الْمُنْکَرِ خَلْقانِ مِنْ خَلْقِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ، فَمْن نَصَرَهُما أعَزَّهُ اللّهُ، وَمَنْ خَذَلَهُما خَذَلَهُ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ.
فرمود: امر به معروف و نهى از منکر دو مخلوق
الهى است ، هر که آن ها را یارى و اجراء کند مورد نصرت و رحمت خدا قرار مى
گیرد و هر که آن ها را ترک و رها گرداند مورد خذلان و عِقاب قرار مى گیرد.
27- قالَ علیه السلام : إنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ یَخْتارُ مِنْ مالِ الْمُؤْمِنِ وَ مِنْ وُلْدِهِ أنْفَسَهُ لِیَأجُرَهُ عَلى ذلِکَ.
فرمود: همانا خداوند متعال بهترین و عزیزترین
ثروت و فرزند مؤ من را مى گیرد (و هلاک و نابود مى گرداند)، چون دنیا و
متعلّقات آن بى ارزش است تا در قیامت پاداش عظیمى عطایش نماید.
28- قالَ له رجل: أوصِنى بَوَصِیَّةٍ جامِعَةٍ مُخْتَصَرَةٍ؟
فَقالَ علیه السلام: صُنْ نَفْسَکَ عَنْ عارِ الْعاجِلَةِ وَ نار الْآجِلَةِ.
شخصى به حضرت عرض کرد: مرا موعظه و نصیحتى
کامل و مختصر عطا فرما؟ امام علیه السلام فرمود: اعضاء و جوارح ظاهرى و
باطنى خود را از ذلّت و ننگ سریع و زودرس ، همچنین از آتش و عذاب آخرت ، در
اءمان و محفوظ بدار.
29- قالَ علیه السلام: فَسادُ الاْخْلاقِ بِمُعاشَرَةِ السُّفَهاءِ، وَ صَلاحُ الاْخلاقِ بِمُنافَسَةِ الْعُقَلاءِ.
فرمود: معاشرت و همنشینى با بى خردان و افراد
لا اُبالى سبب فساد و تباهى اخلاق خواهد شد؛ و معاشرت و رفاقت با خردمندان
هوشیار، موجب رشد و کمال اخلاق مى باشد.
30- قالَ علیه السلام : الاْدَبُ عِنْدَ النّاسِ النُّطْقُ بِالْمُسْتَحْسَناتِ لاغَیْرُ، وَ هذا لایُعْتَدُّ بِهِ مالَمْ یُوصَلْ بِها إلى رِضَا اللّهِ سُبْحانَهُ، وَالْجَنَّةِ، وَالاْدَبُ هُوَ أدَبُ الشَّریعَةِ، فَتَأدَّبُوا بِها تَکُونُوا أُدَباءَ حَقّا.
فرمود: مفهوم و معناى ادب از نظر مردم ، تنها خوب سخن گفتن است که رکیک و سبک نباشد، ولیکن این نظریّه قابل توجّه نیست تا مادامى که انسان را به خداوند متعال و بهشت نزدیک نگرداند.
( توضیح این که: بنابر این ادب یعنى رعایت احکام و مسائل دین ، پس
با عمل کردن به دستورات الهى و ائمّه اطهار علیهم السلام ، ادب خود را
آشکار سازید.)
31- قالَ علیه السلام : ثَلاثُ خِصالٍ تَجْتَلِبُ بِهِنَّ الْمَحَبَّةُ: الاْنْصافُ فِى الْمُعاشَرَةِ، وَ الْمُواساةُ فِى الشِّدِّةِ، وَ الاْنْطِواعُ وَ الرُّجُوعُ إلى قَلْبٍ سَلیمٍ.
فرمود: سه خصلت جلب محبّت مى کند: انصاف در معاشرت با مردم ، همدردى در مشکلات آن ها، همراه و همدم شدن با معنویات .
32- قالَ علیه السلام: التَّوْبَةُ عَلى أرْبَع دَعائِم : نَدَمٌ بِالْقَلْبِ، وَاسْتِغْفارٌ بِاللِّسانِ، وَ عَمَلٌ بِالْجَوارِحِ، وَ عَزْمٌ أنْ لایَعُودَ.
فرمود: شرایط پذیرش توبه چهار چیز است:
پشیمانى قلبى، استغفار با زبان، جبران کردن گناه نسبت به همان گناه
حقّ اللّه و یا حقّ النّاس -، تصمیم جدّى بر اینکه دیگر مرتکب آن گناه نشود.
33- قالَ علیه السلام : ثَلاثٌ مِنْ عَمَلِ الاْ بْرارِ: إقامَةُ الْفَرائِض، وَاجْتِنابُ الْمَحارِم ، واحْتِراسٌ مِنَ الْغَفْلَةِ فِى الدّین .
فرمود: سه چیز از کارهاى نیکان است : انجام واجبات الهى ، ترک و دورى از گناهان ، مواظبت و رعایت مسائل و احکام دین .
34- قالَ علیه السلام : وَ حَقیقَةُ الاْدَبِ: اِجْتِماعُ خِصالِ الْخیْرِ، وَ تَجافى خِصالِ الشَّرِ، وَ بِالاْدَبِ یَبْلُغُ الرَّجُلُ الْمَکارِمَ الاْخْلاقِ فِى الدُّنْیا وَ الاَّْخِرَةِ، وَ یَصِلُ بِهِ اِلَى الْجَنَّةِ.
فرمود: حقیقت ادب و تربیت عبارت است از: دارا بودن خصلت هاى خوب ، خالى بودن از صفات زشت و ناپسند.
انسان به وسیله اءدب - در دنیا و آخرت - به کمالات اخلاقى مى رسد؛ و نیز با رعایت اءدب نیل به بهشت مى یابد.
35- قالَ علیه السلام : إنَّ بَیْنَ جَبَلَىْ طُوسٍ قَبْضَةٌ قُبِضَتْ مِنَ الْجَنَّةِ، مَنْ دَخَلَها کانَ آمِنا یَوْمَ الْقِیامَةِ مِنَ النّار.
فرمود: همانا بین دو سمت شهر طوس قطعه اى مى
باشد که از بهشت گرفته شده است ، هر که داخل آن شود و با معرفت زیارت کند
-، روز قیامت از آتش در أمان خواهد بود.
36- قالَ علیه السلام : مَنْ زارَ قَبْرَ عَمَّتى بِقُمْ، فَلَهُ الْجَنَّتهُ.
فرمود: هرکس قبر عمّه ام حضرت معصومه سلام اللّه علیها را با علاقه و معرفت در قم زیارت کند، أ هل بهشت خواهد بود.
37- قالَ علیه السلام : مَنْ زارَ قَبْرَ أخیهِ الْمُؤْمِنِ فَجَلَسَ عِنْدَ قَبْرِهِ وَاسْتَقْبَلَ الْقِبْلَةَ وَ وَضَعَ یَدَهُ عَلَى الْقَبْرِ وَقَرَءَ: ((إنّا أنْزَلْناهُ فى لَیْلَةِالْقَدْرِ)) سَبْعَ مَرّاتٍ، اءمِنَ مِنَ الْفَزَعَ الاْ کْبَرِ.
فرمود: هرکس بر بالین قبر مؤ منى حضور یابد و
رو به قبله بنشیند و دست خود را روى قبر بگذارد و هفت مرتبه سوره
مبارکه(إنّا أنزلناه) را بخواند از شداید و سختیهاى صحراى م در اءمان
قرار مى گیرد.
38- قالَ علیه السلام : ثَلاثٌ یَبْلُغْنَ بِالْعَبْدِ رِضْوانَ اللّهِ: کَثْرَةُ الاْ سْتِغْفارِ، وَ خَفْضِ الْجْانِبِ، وَ کَثْرَةِ الصَّدَقَةَ.
فرمود: سه چیز، سبب رسیدن به رضوان خداى متعال مى باشد:
1 - نسبت به گناهان و خطاها، زیاد استغفار و اظهار ندامت کردن .
2 - اهل تواضع کردن و فروتن بودن .
3 - صدقه و کارهاى خیر بسیار انجام دادن .
39- قالَ علیه السلام : الْعامِلُ بِالظُّلْمِ، وَالْمُعینُ لَهُ، وَالرّاضى بِهِ شُرَکاءٌ.
فرمود: انجام دهنده ظلم ، کمک دهنده ظلم و کسى که راضى به ظلم باشد، هر سه شریک خواهند بود.
40- قالَ علیه السلام : التَّواضُعُ زینَةُالْحَسَبِ، وَالْفَصاحَةُ زینَةُالْکَلامِ، وَ الْعَدْلُ زینَةُالاْ یمانِ، وَالسَّکینَةُ زینَةُالْعِبادَةِ، وَالْحِفْظُ زینُةُالرِّوایَةِ.
فرمود: تواضع و فروتنى زینت بخش حسب و شرف ، فصاحت زینت بخش کلام ، عدالت زینت بخش ایمان و اعتقادات ، وقار و ادب زینت بخش اعمال و عبادات ؛ و دقّت در ضبط و حفظ آن ، زینت بخش نقل روایت و سخن مى باشد.
اسراف چیست
۱
قالَ الصّادِقُ علیه السلام: اِنَّمَا اْلاِسْرافُ فیما اَتلَفَ الْمالَ
وَاَضَرَّ بِالْبَدَنِ. قیلَ: فَمَا اْلاِقْتارُ؟ قالَ: اَکْلُ الْخُبْزِ
وَالْمِلْحِ وَاَنْتَ تَقْدِرُ عَلى غَیْرِهِ. [ مجموعة الاخبار، باب 171،
حدیث 1 .]
امام صادق علیه السلام فرمود: اسراف آنست که انسان مالش را از
بین ببرد و به بدنش صدمه بزند [مثل سیگار کشیدن»] عرض شد پس اقتار چیست؟
فرمود: اینست که غذایت نان و نمک باشد در صورتیکه قدرت دارى غذاى مناسبترى
بخورى.زیـادى آبِ خوردن را نباید دور ریخت
۲
قالَ الصّادِقُ علیه السلام: مَنْ شَرِبَ مِنْ ماءِ الْفُراتِ وَاَلْقى
بَقیَّةَ الْکُوزِ خارِجَ الْماءِ فَقَدْ اَسْرَفَ. [ همان، حدیث 3 .]
امام
صادق علیه السلام فرمود: کسى که آبى را از نهر فرات گوارا» براى خوردن
بردارد و بعد از نوشیدن، زیادى آنرا بیرون بریزد اسراف کرده است.پائینترین مـرتبه اسـراف
۳
عَنَ اَبى عَبْدِاللّه علیه السلام قالَ: اَدْنَـى اْلاِسْـرافِ هَـراقَةُ
فَضْلِ اْلاِنـاءِ وَابْتِذالُ ثَوْبِ الصَّوْنِ وَاِلْقاءُ النَّـوى. [
وسائل الشیعه، ج 3، باب 28، ص 384 .]
امام صادق علیه السلام فرمود: پائین ترین مرتبه اسراف عبارتست از:
۱ ـ دور ریختن آبیکه از آشامیدن اضافه آمده است.
۲ ـ اینکه لباس کار و لباس بیرونى، یکى باشد.
۳ ـ بدور انداختن هسته خرما پس از خوردن خرما [چون از هسته خرما ماده غذائى براى شتران تهیه مى شد»]سیب نیم خورده
۴
رُوِىَ: اَنَّهُ نَظَرَ الصّادِقُ علیه السلام اِلى فاکِهَةٍ قَدْرُمِیَتْ
مِنْ دارِهِ لَمْ یُسْتَقْصَ اَکْلُهافَغَضِبَ وَ قالَ: ما هذا اِنْ
کُنْتُمْ شَبِعْتُمْ فَاِنَّ کَثیرا مِنَ النّاسِ لَمْ یَشْبَعُوا
فَاَطْعِمُوهُ مَنْ یَحْتاجُ اِلَیْهِ. [ مجموعة الاخبار، باب 171، حدیث 4
.]
نقل شده است که: امام صادق علیه السلاممشاهده کرد سیبى را نیم خورده
از خانه بیرون انداخته اند، خشمگین شد و فرمود: اگر شما سیر هستید خیلى از
مردم گرسنه اند خوب بود آنرا به نیازمندیش مى دادید.
هرچه از سفره افتاد بردارید
کتاب اّکاة»
باب
أنّه لیس على الحلی و سبائک الذّهب و نقر
الفضّة و الجوهر زکاة
محمّد بن یعقوب ، عن محمّد بن إسماعیل ، عن الفضل بن شاذان ، عن صفوان بن
یحیى ، عن ابن مسکان ، عن محمّد الحلبی ، عن أبی عبداللّه علیه السلام قال : سألته عن الحلی أفیه
زکاة ؟ قال : لا(1).
باب
زکاة المال الغائب و الدّین و الودیعة
محمّد بن یعقوب ، عن محمّد بن إسماعیل ، عن الفضل بن شاذان ، عن صفوان بن
یحیى ، عن منصور بن حازم ، عن أبی عبداللّه علیه السلام فی رجل استقرض مالاً فحال علیه الحول
و هو عنده قال : إن کان الّذی أقرضه یؤدّی زکاته(2) فلا زکاة علیه و إن کان لا یؤدّی أدّى
المستقرض(3).
باب
(1) الکافی 3: 517 / 1، التهذیب 4: 8 / 21، الاستبصار 2: 7، وسائل الشّیعة 9: 156 / 11731 .
(2) یعنی تبرّعا و لیس علیه ذلک و إنّما هو على المستقرض .
(3) الکافی 3: 520 / 5، وسائل الشّیعة 9: 101 / 11626 .
(200)
أوقات اّکاة
أحمد بن إدریس ، عن محمّد بن عبد الجبّار ؛ و محمّد بن إسماعیل ، عن الفضل بن
شاذان جمیعا ، عن صفوان بن یحیى ، عن محمّد بن حکیم ، عن خالد بن الحجّاج الکرخی
قال : سألت أبا عبداللّه علیه السلام عن اّکاة فقال : انظر شهرا من السّنة فانو أن تؤدّی زکاتک فیه
فإذا دخل ذلک الشّهر فانظر ما نضّ - یعنی ما حصل - فی یدک من مالک فزکّه فإذا حال
الحول من الشّهر الّذی زکّیت فیه فاستقبل بمثل ما صنعت لیس علیک أکثر منه(1) .
باب
المال الّذی لایحول علیه الحول فی ید صاحبه
محمّد بن یعقوب ، عن محمّد بن إسماعیل ، عن الفضل بن شاذان ، عن صفوان بن
یحیى ، عن إسحاق بن عمّار قال : سألت أبا إبراهیم علیه السلام عن الرّجل ی له الولد فیغیب
بعض ولده فلا یدری أین هو و مات الرّجل فکیف یصنع بمیراث الغائب من أبیه؟ قال : یعزل
حتّى یجیء ، قلت : فعلى ماله زکاة ؟ فقال : لا حتّى یجیء ، قلت : فإذا هو جاء أیزکّیه ؟ فقال:
لا حتّى یحول علیه الحول فی یده(2).
و بهذا الإسناد ، عن صفوان ، عن عبداللّه بن مسکان ، عن محمّد الحلبی قال : سألت
أبا عبداللّه علیه السلام عن الرّجل یفید المال ، قال : لا یزکّیه حتّى یحول علیه الحول(3).
باب
الرّجل یشتری المتاع فیکسد علیه و المضاربة
محمّد بن یعقوب ، عن محمّد بن إسماعیل ، عن الفضل بن شاذان ، عن صفوان بن
یحیى ، عن منصور بن حازم، عن أبی الرّبیع الشّامی ، عن أبی عبداللّه علیه السلام فی رجل اشترى
(1) الکافی 3: 522 / 1، وسائل الشّیعة 9: 166 / 11752 .
(2) الکافی 3: 524 / 1، وسائل الشّیعة 9: 93 / 11604 .
(3) الکافی 3: 525 / 2، التهذیب 4: 35 / 91، وسائل الشّیعة 9: 169 / 11757، أیضا 305 / 12083.
مسند الفضل بن شاذان (201)
متاعا فکسد علیه متاعه و قد کان زکّى ماله قبل أن یشتری به، هل علیه زکاة أو حتّى یبیعه ؟
فقال : إن کان أمسکه لیلتمس الفضل على رأس المال فعلیه اّکاة(1) .
باب
صدقة الإبل
ادامه مطلب
مسند الفضل بن شاذان قسمت اول
مسند قسمت دوم
مسند . قسمت سوم
مسند قسمت چهارم
مرد خردمند هنر پیشه را، عمر دو بایست در این روزگار، تا به یکی تجربه اندوختن، با دگری تجربه بردن به کار!
اگر همه ما تجربیات مفید خود را در اختیار دیگران قرار دهیم همه خواهند توانست با انتخاب ها و تصمیم های درست تر، استفاده بهتری از وقت و عمر خود داشته باشند.
همچنین گاهی هدف از نوشتن ترویج نظرات و دیدگاه های شخصی نویسنده یا ابراز احساسات و عواطف اوست. برخی هم انتشار نظرات خود را فرصتی برای نقد و ارزیابی آن می دانند. البته بدیهی است کسانی که دیدگاه های خود را در قالب هنر بیان می کنند، تاثیر بیشتری بر محیط پیرامون خود می گذارند.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
رسول اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلم) :
1 - من طلب العلم تکفّل اللَّه برزقه؛
هر که علم جوید خدا عهده دار روزى او شود.
نهج الفصاحه
2 - منهومان لا یشبعان: طالب العلم و طالب المال؛
دو گرسنه اند که سیرى نپذیرند طالب علم و طالب مال.
نهج الفصاحه
3 - مثل الّذی یتعلّم العلم فی صغره کالنّقش على الحجر و مثل الّذی یتعلّم العلم فی کبره کالّذی یکتب على الماء؛
حکایت کسى که در کوچکى علم آموزد چون نقش بر سنگ است حکایت کسى که در بزرگى علم آموزد چون کسى است که بر آب نویسد.
نهج الفصاحه
4 - مثل الّذی یتعلّم العلم ثمّ لا یحدّث به کمثل الّذی یکنز الکنز فلا ینفق منه؛
حکایت کسى که علم آموزد و از آن سخن نکند چون کسى است که گنجى نهد و از آن خرج نکند.
نهج الفصاحه
ادامه مطلب
بسم الله الرحمن الرحیم
1- فرزندم هیچ کس و هیچ چیز را با خداوند شریک مکن! 2- با پدر و مادرت
بهترین رفتار را داشته باش! 3- بدان که هیچ چیز از خداوند پنهان نمی ماند!
4- نماز را آنگونه که شایسته است بپادار! 5- اندرز و نصیحت دیگران را
فراموش مکن! 6- در مقابل پیشامدها شکیبا باش ! 7- از مردم روی مگردان و با
آنها بی اعتنا مباش! 8- با غرور و تکبر با دیگران رفتار مکن! 9- در راه
رفتن میانه رو باش! 10- بر سر دیگران فریاد مکش و آرام سخن بگو!
11- از طریق اسماء و صفات خداوند او را بخوبی بشناس! 12- به آنچه دیگران
را اندرز می دهی خود پیشتر عمل کن! 13- سخن به اندازه بگو! 14- حق دیگران
را به خوبی اداء کن! 15- راز و اسرارت را نزد خود نگاه دار! 16- به هنگام
سختی دوست را آزمایش کن! 17- با سود و زیان دوست را امتحان کن! 18- با بدان
و جاهلان همنشینی مکن! 19- با اندیشمندان و عالمان همراه باش! 20- در کسب و
کار نیک جدّی باش!
21- بر کوتاه فکران و ضعیفان اعتماد مکن! 22- با عاقلان ایماندار مدام
م کن! 23- سخن سنجیدۀ همراه با دلیل را بیان کن! 24- روزهای جوانی را
غنیمت بدان! 25- هم مرد دنیا و هم مرد آخرت باش! 26- یاران و آشنایان را
احترام کن! 27- با دوست و دشمن خوش اخلاق باش! 28- وجود پدر و مادر را
غنیمت بشمار! 29- معلم و استاد را همچون پدر و مادر دوست بدار! 30- کمتر از
درآمدی که داری خرج کن!
31- در همۀ امور میانه رو باش! 32- گذشت و جوانمردی را پیشه کن! 33- هر چه
که می توانی با مهمان مهربان باش! 34- در مجالس و معابر چشم و زبان را از
گناه باز دار! 35- بهداشت و نظافت را هیچگاه فراموش مکن! 36- هیچگاه دوستان
و هم کیشان خود را ترک مکن! 37- فرزندانت را دانش و دینداری بیاموز! 38-
سوارکاری و تیراندازی و . را فراگیر! 39- در هر کاری از دست و پای راست
آغاز کن! 40- با هر کس به اندازۀ درک او سخن بگو!
41- به هنگام سخن متین و آرام باش! 42- به کم گفتن و کم خوردن و کم
خوابیدن خود را عادت بده! 43- آنچه را که برای خود نمی پسندی برای دیگران
مپسند! 44- هر کاری را با آگاهی و استادی انجام بده! 45- نا آموخته استادی
مکن! 46- با ضعیفان و کودکان سرّ خود را در میان نگذار! 47- چشم به راه کمک
و یاری دیگران مباش! 48- از بدان انتظار مردانگی و نیکی نداشته باش! 49-
هیچ کاری را پیش از اندیشه و تدبر انجام مده! 50- کار ناکرده را کرده خود
مدان!
ادامه مطلب
یک هزار حدیث در یک صد موضوع
- ۸ -
52 - ذلت
(1)
امام على (علیه السلام):
من اعتز بغیر الله اءهلکه العز؛(510)
هر کس به جز از خدا عزت بجوید آن عزت او را هلاک مى کند.
(2)ا
مام على (علیه السلام):
کل عزیز داخل تحت القدرة فذلیل ؛(511)
هر عزیزى که تحت قدرت و سلطه اى باشد ذلیل است .
(3)
امام صادق (علیه السلام):
ترک الحقوق مذلة وان الرجل یحتاج الى اءن یتعرض فیها الکذب ؛(512)
ندادن حقوق (دیگران ) ذلت مى آورد و انسان در این باره مجبور به دروغ گفتن مى شود.
(4)
امام حسین (علیه السلام):
ما اءهون الموت على سبیل نیل العز واحیاء الحق لیس الموت فى سبیل العز الاحیاة خالدة ولیست الحیاة مع الذل الا الموت الذى لاحیاة معه ؛(513)
چه آسان است مرگى که در راه رسیدن به عزت و احیاى حق باشد، مرگ عزتمندانه جز زندگى جاوید و زندگى ذلیلانه جز مرگ همیشگى نیست .
(5)
امام على (علیه السلام):
الناس من خوف الذل متعجلوا الذل ؛(514)
مردم از ترس ذلت به سوى ذلت مى شتابند.
(6)
امام صادق (علیه السلام):
لا ینبغى للمومن اءن یذل نفسه (قال مفضل بن عمر:) قلت : بما یذل نفسه ؟ قال : یدخل فیما یعتذر منه ؛(515)
سزاوار نیست که مومن خود را خوار سازد - مفضل بن عمر مى گوید: - پرسیدم چگونه خود را خوار مى کند؟ فرمودند: دست به کارى زند که موجب عذر خواهى شود.
(7)
امام على (علیه السلام):
المنیة و لا الدنیة والتقلل و لا التوسل ؛(516)
مرگ آرى اما پستى و خوارى هرگز، به اندک ساختن آرى اما دست سوى این و آن دراز کردن هرگز.
(8)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
من اءقر بالذل طائعا فلیس منا اءهل البیت ؛(517)
هر کس آزادانه ذلت را بپذیرد از ما خاندان نیست .
(9)
امام على (علیه السلام):
رضى (ب ) الذل من کشف (عن ) ضره ؛(518)
کسى که از گرفتارى خود پرده بردارد، به خوارى تن داده است .
(10)
امام على (علیه السلام):
الصدق عز والجهل ذل ؛(519)
راستى عزت است و نادانى ذلت .
53 - غیرت
(1)
امام صادق (علیه السلام):
ان الله غیور و یحب کل غیور و لغیرته حرم الفواحش ظاهرها و باطنها؛(520)
خداوند با غیرت است و مردان غیور را دوست دارد و از همین رو، زشتى ها را چه آشکار و چه پنهان حرام کرده است .
(2)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
الغیرة من الایمان والمیذاء من النفاق ؛(521)
غیرت از ایمان است و بى بندوبارى از نفاق .
(3)
امام على (علیه السلام):
. ایاک والتغایر فى غیر موضع غیرة فان ذلک یدعو الصحیحة الى السقم والبریئة الى الریب .؛(522)
از غیرت نابجا بپرهیزید زیرا این کار، زن درستکار را به انحراف و زن پاکدامن را به تردید مى کشاند.
(4)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
ان الله تعالى لیبغض الرجل یدخل علیه فى بیته فلایقاتل ؛(523)
خداى متعال ، بى گمان نفرت دارد از مردى که به زور وارد خانه اش شوند و او نجنگد.
(5)
امام على (علیه السلام):
عفته (الرجل ) على قدر غیرته ؛(524)
پاکدامنى مرد به اندازه غیرت اوست .
(6)
امام على (علیه السلام):
غیرة المومن بالله سبحانه ؛(525)
غیرت مومن به خاطر خداوند سبحان است .
(7)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
کان ابراهیم اءبى غیورا واءنا اءغیر منه واءرغم الله اءنف من لایغار من المومنین ؛(526)
پدرم ابراهیم با غیرت بود و من با غیرت تر از اویم . خدابینى مومنى را که غیرت ندارد، به خاک مى مالد.
(8)
امام على (علیه السلام):
على قدر الحمیة ت الغیرة ؛(527)
غیرت به اندازه تعصب و ننگ داشتن بستگى دارد.
(9)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
اءلا وان الله حرم الحرام وحد الحدود و ما اءحد اءغیر من الله ومن غیرته حرم الفواحش ؛(528)
بدانید که خدا حرام را ممنوع فرموده و حدود آن را مشخص کرده است و احدى غیرتمندتر از خدا نیست و از غیرت اوست که زشتى ها را حرام فرموده است .
(10)
امام على (علیه السلام):
اءلم یبلغنى عن نسائکم اءنهن یزاحمن العلوج الاسواق اءلا تغارون ؟ من لم یغر فلا خیر فیه ؛(529)
به من خبر رسیده که نتان در بازار تنه شان به تنه مردان بى ایمان و لاابالى مى خورد آیا غیرت ندارید؟! کسى که غیرت ندارد خیرى در او نیست .
54 - همت
(1)
امام على (علیه السلام):
الشرف بالهمم العالیة لا بالرمم البالیة ؛(530)
شرافت به همت هاى بلند است نه به استخوان هاى پوسیده .
(2)
امام على (علیه السلام):
الفعل الجمیل ینبى عن علو الهمة ؛(531)
کردار زیبا از بلندى همت خبر مى دهد.
(3)
امام على (علیه السلام):
الطاعة همة الاکیاس ، المعصیة همة الارجاس ؛(532)
فرمانبرى از خداوند همت زیرکانه است . نافرمانى از خدا همت پلیدانه است .
(4)
امام على (علیه السلام):
اءشرف الهمم رعایة الذمام ؛(533)
شریف ترین همت ها نگهدارى حق و حرمت ها و رعایت عهد و پیمان هاست .
(5)
امام على (علیه السلام):
الکف عما فى اءیدى الناس عفة و کبر همة ؛(534)
طمع نداشتن به آنچه در نزد مردم است ، (نشان ) عزت نفس و بلند همتى است .
(6)
امام على (علیه السلام):
من شرف الهمة وم القناعة ؛(535)
پایبندى به قناعت ، از والایى همت است .
(7)
امام على (علیه السلام):
اقصر همتک على ما یمک و لا تخض فیما لا یعنیک ؛(536)
همت خود را صرف چیزهایى کن که به آن نیاز دارى و آنچه را به کار تو نمى آید پى گیرى مکن .
(8)
امام على (علیه السلام):
نعوذ بالله من المطامع الدنیة والهمم الغیر المرضیة ؛(537)
به خدا پناه مى برم از مطامع پست و همت ها و خواسته هاى ناپسند.
(9)
امام على (علیه السلام):
ان سمت همتک لاصلاح الناس فابداء بنفسک ، فان تعاطیک صلاح غیرک و اءنت فاسد اءکبر العیب ؛(538)
اگر همت والاى اصلاح مردم را در سردارى ، از خودت آغاز کن ، زیرا پرداختن تو به اصلاح دیگران ، در حالى که خود فاسد باشى بزرگترین عیب است .
(10)
امام على (علیه السلام):
ما اءبعد الخیر ممن همته بطنه وفرجه ؛(539)
چه دور است خیر و خوبى از کسى که هم و غمش شمک و شرمگاه اوست .
55 - روانشناسى
(1)
امام على (علیه السلام):
الناس کالشجر شرابه واحد وثمره مختلف ؛(540)
مردم همانند درختانند که آبشان یکى است و میوه هایشان گوناگون .
(2)
امام على (علیه السلام):
الناس الى اءشکالهم اءمیل ؛(541)
مردم به همانند خود، بیشتر تمایل دارند.
(3)
امام صادق (علیه السلام):
النوم راحة للجسد والنطق راحة للروح و السکوت راحة للعقل ؛(542)
خواب ، آرام بخش جسم است ، سخن گفتن آسایش روح است و سکوت ، سبب راحتى عقل است .
(4)
امام على (علیه السلام):
ان للقلوب شهوة و کراهة واقبالا وادبار فاتوها من اقبالها وشهوتا، فان القلب اذا اکره عمى ؛(543)
دلها را حالت خواستن و ناخواستن و روى آوردن و پشت کردن است . از راه خواسته ها و تمایلات سراغ قلبها بروید، چرا که اگر دل را به کار مجبور نکنید کور مى شود.
(5)
امام على (علیه السلام):
من لم یحسن ظنه استوحش من کل اءحد؛(544)
آن کس که گمان خود را نیکو نسازد (و بدبین باشد) از هر کسى وحشت مى کند.
(6)
امام على (علیه السلام):
الناس اءعداء ماجهلوا؛(545)
مردم ، با آنچه نمى دانند دشمن اند.
(7)
امام على (علیه السلام):
خوافى الاخلاق تکشفها المعاشرة ؛(546)
خصلت ها و اخلاق پنهان را، معاشرت آشکار مى سازد.
(8)
امام صادق (علیه السلام):
رجلا یساءل ابا عبد الله (علیه السلام) فقال : الرجل یقول اءودک ، فکیف اءعلم اءنه یودنى ؟ فقال : امتحن قلبک ، فان کنت توده فانه یودک ؛(547)
شخصى از امام صادق (علیه السلام) پرسید: گاهى به من گفته مى شود: دوستت دارم . از کجا بدانم که (راست مى گوید و) دوستم دارد؟ حضرت فرمودند: قلب خودت را بیازماى ، پس اگر تو او را دوست دارى ، بدان که او نیز تو را دوست دارد.
(9)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
بموت النفس ت حیاة القلب و بحیاة القلب البلوغ الى الاستقامة ؛(548)
زیر پا گذاشتن هوا و هوس ، دل را زنده مى کند و زنده دلى ، سبب استقامت است .
(10)
امام صادق (علیه السلام):
من ساء خلقه عذب نفسه ؛(549)
هر کس بد اخلاق باشد، خودش را شکنجه و آزار مى دهد.
56 - زبان
(1)
امام على (علیه السلام):
ان فى الانسان عشر خصال یظهرها لسانه : شاهد یخبر عن الضمیر و حاکم یفصل بین الخطاب وناطق یردبه الجواب وشافع یدرک به الحاجة وواصف یعرف به الاشیاء و اءمیر یاءمر بالحسن وواعظ ینهى عن القبیح ومعز تسکن به الاحزان و حاضر تجلى به الضغائن ومونق تلتذ به الاسماع ؛(550)
در انسان ده خصلت وجود دارد که زبان او آنها را آشکار مى سازد، زبان گواهى است که از درون خبر مى دهد. گویایى است که بوسیله آن به پرسش ها پاسخ داده مى شود. واسطه اى است که با آن مشکل برطرف مى شود. وصف کننده اى است که با آن اشیاء شناخته مى شود. فرماندهى است که به نیکى فرمان مى دهد. اندرزگویى است که از زشتى باز مى دارد. تسلیت دهنده اى است که غمها به آن تسکین مى یابد. حاضرى است که به وسیله آن کینه ها برطرف مى شود و دلربایى است که گوشها بوسیله آن لذت مى برند.
(2)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
من کان یومن بالله والیوم الاخر فلیقل خیرا اءو لیسکت ؛(551)
هر کس به خدا و روز قیامت ایمان دارد، باید سخن خیر بگوید یا سکوت نماید.
(3)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
جمال الرجل فصاحة لسانه ؛(552)
زیبایى مرد به شیوایى زبان اوست .
(4)
امام باقر (علیه السلام):
ان هذا اللسان مفتاح کل خیر وشر فینبغى للمومن اءن یختم على لسانه کما یختم على ذهبه وفضته ؛(553)
براستى که این زبان کلید همه خوبیها و بدیهاست پس سزاوار است که مومن بر زبان خود مهر زند، همان گونه که بر (کیسه ) طلا و نقره خود مهر مى زند.
(5)
امام على (علیه السلام):
ما اءضمر اءحد شیئا الا ظهر فى فلتات لسانه وصفحات وجهه ؛(554)
هیچ کس چیزى را در دل پنهان نداشت ، جز این که در لغزش هاى زبان و خطوط چهره او آشکار شد.
(6)
امام سجاد (علیه السلام):
حق اللسان اکرامه عن الخنى وتعویده الخیر وترک الفضول التى لا فائدة لها والبر بالناس و حسن القول فیهم ؛(555)
حق زبان ، دور داشتن آن از زشت گویى ، عادت دادنش به خیر و خوبى ، ترک گفتار بى فایده و نیکى به مردم و خوشگویى درباره آنان است .
(7)
امام على (علیه السلام):
اللسان سبع ان خلى عنه عقر؛(556)
زبان ، درنده اى است که اگر رها شود، گاز مى گیرد.
(8)
امام صادق (علیه السلام):
اذا اءراد الله بعبد خزیا اءجرى فضیحته على لسانه ؛(557)
هر گاه خداوند بخواهد بنده اى را رسوا کند، از طریق زبانش او را رسوا مى کند.
(9)
امام سجاد (علیه السلام):
ان لسان ابن آدم یشرف کل یوم على جوارحه فیقول : کیف اءصبحتم ؟ فیقولون : بخیر ان ترکتنا! ویقولون : الله الله فینا! ویناشدونه ویقولون : انما نثاب بک ونعاقب بک ؛(558)
زبان آدمیزاد، هر روز به اعضاى او نزدیک مى شود و مى گوید: چگونه اید؟ آنها مى گویند: اگر تو ما را به خودمان واگذارى ، خوب هستیم و مى گویند: از خدا بترس و کارى به ما نداشته باش : و او را سوگند مى دهند و مى گویند: ما فقط به واسطه تو پاداش مى یابیم و به واسطه تو، مجازات مى شویم .
(10)
امام على (علیه السلام):
احبس لسانک قبل اءن یطیل حبسک ویردى نفسک فلا شى ء اءولى بطول سجن من لسان یعدل عن الصواب و یتسرع الى الجواب ؛(559)
پیش از آنکه زبانت تو را به زندان طولانى و هلاکت در افکند، او را زندانى کن ، زیرا هیچ چیز به اندازه زبانى که از جاده ثواب منحرف مى شود و به جواب دادن مى شتابد، سزاوار زندانى شدن دراز مدت نیست .
57 - غیبت
(1)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
اءتدرون ما الغیبة ؟ قالوا: الله و رسوله اءعلم ، قال : ذکرک اءخاک بما یکره قیل : اءراءیت ان کان فى اءخى ما اءقول ؟ قال : ان کان فیه ما تقول فقد اغتبته وان لم یکن فیه ما تقول فقد بهته ؛(560)
آیا مى دانید غیبت چیست ؟ عرض کردند: خدا و پیامبر او بهتر مى داند فرمودند: این که از برادرت چیزى بگویى که دوست ندارد. عرض شد: اگر آنچه مى گویم در برادرم بود چه ؟ فرمودند: اگر آنچه مى گویى در او باشد، غیبتش کرده اى و اگر آنچه مى گویى در او نباشد، به او تهمت زنده اى .
(2)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
من اغتاب مسلما اءو مسلمة لم یقبل الله صلاته ولاصیامه اءربعین یوما ولیلة الا اءن یغفر له صاحبه ؛(561)
هر کس از مرد یا زن مسلمانى غیبت کند، خداوند تا چهل شبانه روز نماز و روزه او را نپذیرد مگر این که غیبت شونده او را ببخشد.
(3)
امام صادق (علیه السلام):
الغیبة اءن تقول فى اءخیک ما ستره الله علیه واءما الامر الظاهر فیه مثل الحدة والعجلة فلا؛(562)
غیبت آن است که درباره برادرت چیزى بگویى که خداوند آن را پوشیده نگه داشته است ، اما (گفتن ) خصلتهاى آشکارى چون تندخویى و شتابزدگى غیبت نیست .
(4)
امام صادق (علیه السلام):
اذا جاهر الفاسق بفسقه فلا حرمة له و لا غیبة ؛(563)
هر گاه شخص فاسق و گنهکار آشکارا گناه کند، نه حرمتى دارد و نه غیبتى .
(5)
امام على (علیه السلام):
السامع للغیبة کالمغتاب ؛(564)
شنونده غیبت ، مانند غیبت کننده است .
(6)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
کفارة الاغتیاب اءن تستغفر لمن اغتبته ؛(565)
کفاره غیبت این است که براى شخصى که از او غیبت کرده اى آمرزش بطلبى .
(7)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
اذا وقع فى الرجل و اءنت فى ملا، فکن للرجل ناصرا وللقوم زاجرا وقم عنهم ؛(566)
اگر در میان جمعى بودى و از کسى غیبت شد، او را یارى کن و آن جمع را از غیبت کردن بازدار و از میانشان برخیز و برو.
(8)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
الغیبة اسرع فى دین الرجل المسلم من الاکلة فى جوفه ؛(567)
غیبت کردن در (نابودى ) دین مسلمان موثرتر از خوره در درون اوست .
(9)
امام باقر (علیه السلام):
من اغتیب عنده اءخوه المومن فنصره واءعانه نصره الله فى الدنیا والاخرة و من اغتیب عنده اءخوه المومن فلم ینصر (و لم یعنه ) ولم یدفع عنه وهو یقدر على نصرته وعونه الاخفضه الله فى الدنیا و الاخرة ؛(568)
کسى که در حضور او از برادر مومنش غیبت شود و او به یاریش برخیزد، خداوند در دنیا و آخرت او را یارى دهد و کسى که در حضور او از برادر مومنش غیبت شود و او - با آن که مى تواند یاریش کند - به یارى او برنخیزد و از وى دفاع نکند، خداوند او را در دنیا و آخرت پست گرداند.
(10)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
یوتى باءحد یوم القیامة یوقف بین یدى الله ویدفع الیه کتابه فلایرى حسناته فیقول : الهى ، لیس هذا کتابى فانى لااءرى فیها طاعتى ؟! فیقال له : ان ربک لایضل ولاینسى ذهب عملک باغتیاب الناس ثم یوتى بآخر ویدفع الیه کتابه فیرى فیه طاعات کثیرة فیقول : الهى ما هذا کتابى فانى ما عملت هذه الطاعات فیقال : لان فلانا اغتابک فدفعت حسناته الیک ؛(569)
روز قیامت فردى را مى آوردند و در پیشگاه خداوند نگه مى دارند و کارنامه اش را به او مى دهند، اما حسنات خود را در آن نمى بیند، عرض مى کند: الهى ! این کارنامه من نیست ! زیرا من در آن طاعات خود را نمى بینم به او گفته مى شود: پروردگار تو نه خطا مى کند و نه فراموش . عمل تو به سبب غیبت کردن از مردم بر باد رفت . سپس مرد دیگرى را مى آورند و کارنامه اش را به او مى دهند. در آن طاعت بسیارى را مشاهده مى کند. عرض مى کند: الهى ! این کارنامه من نیست ! زیرا من این طاعات را به جا نیاورده ام ! گفته مى شود: فلانى از تو غیبت کرد و من حسنات او را به تو دادم .
58 - سلام
(1)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
ان اءولى الناس بالله و برسوله من بدا بالسلام ؛(570)
نزدیکترین مردم به خدا و رسول او کسى است که آغازگر سلام باشد.
(2)
امام على (علیه السلام):
السلام سبعون حسنة تسعة وستون للمبتدى وواحدة للراد؛(571)
سلام هفتاد ثواب دارد که شصت و نه تاى آن براى سلام کننده است و یکى براى جواب دهنده .
(3)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
یسلم الصغیر على الکبیر، ویسلم الواحد على الاثنین ، ویسلم القلیل على الکثیر، ویسلم الراکب على الماشى ، ویسلم المار على القائم ، ویسلم القائم على القاعد؛(572)
کوچک به بزرگ سلام کند و یک نفر به دو نفر و عده کمتر به عده بیشتر و سواره به پیاده و رهگذر به ایستاده و ایستاده به نشسته .
(4)
امام صادق (علیه السلام):
اسلام قبل الکلام ؛(573)
نخست سلام ، سپس کلام .
(5)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
البادى بالسلام برى ء من الکبر؛(574)
سلام کننده ، از تکبر به دور است .
(6)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
خمس لا ادعهن حتى الممات . والتسلیم على الصبیان لت سنة من بعدى ؛(575)
پنچ چیز است که تا زنده ام رهایش نمى کنم . و سلام کردن به کودکان تا بعد از من سنت شود.
(7)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
اءفش السلام یکثر خیر بیتک ؛(576)
سلام را رواج ده تا خیر و برکت خانه ات زیاد شود.
(8)
امام باقر (علیه السلام):
ان الله یحب اطعام الطعام وافشاء السلام ؛مشخصات
یک هزار حدیث در یک صد موضوع
(1)
امام على (علیه السلام):
من اعتز بغیر الله أهلکه العز؛(510)
هر کس به جز از خدا عزت بجوید آن عزت او را هلاک مى کند.
(2)ا
مام على (علیه السلام):
کل عزیز داخل تحت القدرة فذلیل ؛(511)
هر عزیزى که تحت قدرت و سلطه اى باشد ذلیل است .
(3)
امام صادق (علیه السلام):
ترک الحقوق مذلة وان الرجل یحتاج الى أن یتعرض فیها الکذب ؛(512)
ندادن حقوق (دیگران ) ذلت مى آورد و انسان در این باره مجبور به دروغ گفتن مى شود.
(4)
امام حسین (علیه السلام):
ما أهون الموت على سبیل نیل العز واحیأ الحق لیس الموت فى سبیل العز الاحیاة خالدة ولیست الحیاة مع الذل الا الموت الذى لاحیاة معه ؛(513)
چه آسان است مرگى که در راه رسیدن به عزت و احیاى حق باشد، مرگ عزتمندانه جز زندگى جاوید و زندگى ذلیلانه جز مرگ همیشگى نیست .
(5)
امام على (علیه السلام):
الناس من خوف الذل متعجلوا الذل ؛(514)
مردم از ترس ذلت به سوى ذلت مى شتابند.
(6)
امام صادق (علیه السلام):
لا ینبغى للمومن أن یذل نفسه (قال مفضل بن عمر:) قلت: بما یذل نفسه ؟ قال: یدخل فیما یعتذر منه ؛(515)
سزاوار نیست که مومن خود را خوار سازد - مفضل بن عمر مى گوید: - پرسیدم چگونه خود را خوار مى کند؟ فرمودند: دست به کارى زند که موجب عذر خواهى شود.
(7)
امام على (علیه السلام):
المنیة و لا الدنیة والتقلل و لا التوسل ؛(516)
مرگ آرى اما پستى و خوارى هرگز، به اندک ساختن آرى اما دست سوى این و آن دراز کردن هرگز.
(8)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
من أقر بالذل طائعا فلیس منا أهل البیت ؛(517)
هر کس آزادانه ذلت را بپذیرد از ما خاندان نیست .
(9)
امام على (علیه السلام):
رضى (ب ) الذل من کشف (عن ) ضره ؛(518)
کسى که از گرفتارى خود پرده بردارد، به خوارى تن داده است .
(10)
امام على (علیه السلام):
الصدق عز والجهل ذل ؛(519)
راستى عزت است و نادانى ذلت .
53 - غیرت
(1)
امام صادق (علیه السلام):
ان الله غیور و یحب کل غیور و لغیرته حرم الفواحش ظاهرها و باطنها؛(520)
خداوند با غیرت است و مردان غیور را دوست دارد و از همین رو، زشتى ها را چه آشکار و چه پنهان حرام کرده است .
(2)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
الغیرة من الایمان والمیذأ من النفاق ؛(521)
غیرت از ایمان است و بى بندوبارى از نفاق .
(3)
امام على (علیه السلام):
. ایاک والتغایر فى غیر موضع غیرة فان ذلک یدعو الصحیحة الى السقم والبریئة الى الریب .؛(522)
از غیرت نابجا بپرهیزید زیرا این کار، زن درستکار را به انحراف و زن پاکدامن را به تردید مى کشاند.
(4)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
ان الله تعالى لیبغض الرجل یدخل علیه فى بیته فلایقاتل ؛(523)
خداى متعال ، بى گمان نفرت دارد از مردى که به زور وارد خانه اش شوند و او نجنگد.
(5)
امام على (علیه السلام):
عفته (الرجل ) على قدر غیرته ؛(524)
پاکدامنى مرد به اندازه غیرت اوست .
(6)
امام على (علیه السلام):
غیرة المومن بالله سبحانه ؛(525)
غیرت مومن به خاطر خداوند سبحان است .
(7)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
کان ابراهیم أبى غیورا وأنا أغیر منه وأرغم الله أنف من لایغار من المومنین ؛(526)
پدرم ابراهیم با غیرت بود و من با غیرت تر از اویم . خدابینى مومنى را که غیرت ندارد، به خاک مى مالد.
(8)
امام على (علیه السلام):
على قدر الحمیة ت الغیرة ؛(527)
غیرت به اندازه تعصب و ننگ داشتن بستگى دارد.
(9)
رسول اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم):
ألا وان الله حرم الحرام وحد الحدود و ما أحد أغیر من الله ومن غیرته حرم الفواحش ؛(528)
بدانید که خدا حرام را ممنوع فرموده و حدود آن را مشخص کرده است و احدى غیرتمندتر از خدا نیست و از غیرت اوست که زشتى ها را حرام فرموده است .
(10)
امام على (علیه السلام):
ألم یبلغنى عن نسائکم أنهن یزاحمن العلوج الاسواق ألا تغارون ؟ من لم یغر فلا خیر فیه ؛(529)
به من خبر رسیده که نتان در بازار تنه شان به تنه مردان بى ایمان و لاابالى مى خورد آیا غیرت ندارید؟! کسى که غیرت ندارد خیرى در او نیست .
54 - همت
(1)
امام على (علیه السلام):
الشرف بالهمم العالیة لا بالرمم البالیة ؛(530)
شرافت به همت هاى بلند است نه به استخوان هاى پوسیده .
(2)
امام على (علیه السلام):
الفعل الجمیل ینبى عن علو الهمة ؛
یک هزار حدیث در یک صد موضوع
ادامه مطلب
یک هزار حدیث در یک صد موضوع
بسم الله الرحمن الرحیم
ادامه مطلب
(١)امام حسن عسکرى علیه السلام :
ما ترک الحق عزیز الا ذل و لا أخذبه ذلیل الا عز؛(٥٠٠)
هیچ عزیزى حق را ترک نکرد، مگر این که ذلیل شد و هیچ ذلیلى به حق عمل نکرد مگر این که عزیز شد.
(٢)امام صادق علیه السلام :
ان الله فوض الى المومن اموره کلها ولم یفوض الیه أن ی ذلیلا أما تسمع الله تعالى یقول : (ولله العزة ولرسوله وللمومنین)؟ فالمومن ی عزیرا و لا ی ذلیلا قال : ان المومن أعز من الجبل لان الجبل یستقل منه بالمعاول والمومن لا یستقل من دینه بشى ء؛(٥٠١)
خداوند اختیار همه کارها را به مومن داده اما این اختیار را به او نداده است که ذلیل باشد. مگر نشنیده اى که خداى تعالى مى فرماید: عزت از آن خدا و رسولش و مومن است» ؟ پس ، مومن عزیز است و ذلیل نیست (در ادامه) فرمودند: مومن از کوه محکم تر است ، زیرا از کوه با ضربات تیشه کم مى شود اما با هیچ وسیله اى از دین مومن نمى توان کاست
(٣)امام على علیه السلام :
ألا انه من ینصف الناس من نفسه لم یزده الله الا عزا؛(٥٠٢)
بدانید که هر کس با مردم منصفانه رفتار کند، خداوند جز برعزت او نیفزاید.
(٤)امام صادق علیه السلام :
ادامه مطلب
|
|
|
|
یک هزار حدیث در یک صد موضوع
نویسنده: هادى موحدىمتون حدیثی
یک هزار حدیث در یک صد موضوع
نویسنده : هادى موحدى
تذکراین کتاب توسط مؤسسه فرهنگی - اسلامی شبکة الامامین الحسنینعلیهما‌السلام بصورت الکترونیکی برای مخاطبین گرامی منتشر شده است.
لازم به ذکر است تصحیح اشتباهات تایپی احتمالی، روی این کتاب انجام گردیده است.
ادامه مطلب
درباره این سایت